To start downloading books

Please sign in or create an account.

Ketabton 4 years ago 2,041
تاريخ څه ته وايې؟

تاريخ څه ته وايې؟

تاريخ څه ته وايې؟
د تاريخ کلمه لاتيني ريښه لري. د لومړي ځل له پاره د هرودت ( د تاریخ پلار ) له خوا وکارول شوه. معنا يې د تيرو پيښو څيړنه او سپړنه ده. په همدې توګه تاریخ د بشري پيښو مجموعي ته هم وايي.

په بل عبارت تاريخ د تيرو پيښو يادول او یا د تیرو خلکو امتحان اخيستل دي، په همدې توګه کولای شو تاریخ په ساده او اسانه توګه معنا او د انسانانو د ټولنیز ژوندانه تیر کړه وړه وبولو.

ځینې پوهان تاریخ داسې تعريفوي: تاریخ هغه علم دی چې د بشري ټولنو د تير ژوند څرنګوالي د ځانګړو اصولو په مرسته تر څيړني لاندې نیسي او هغه پيښې چې د انسانانو د نيت او ارادې نه سرچینه اخلي، د هغوی ځای او نیټه ټاکي، د هغوی علت او معلول او یو تر بله اړيکې مطالعه کوي او لاس ته راوړې پایله يې څرګندوي.
څرنګه چې تاریخ موږ ته هغه خلک، ټولني او حالات را پیژني چې موږ نه دي لیدلي او نه يې د ټولنيز ژوند څخه خبر یو، نو ځکه يې لیکل اړین دي.

که چيرې تاریخ د پخوانیو آزموينه او امتحان اخيستل وي، د لیکنې ګټه يې دا ده چې مثبت اړخونه يې تعقيب او پراختیا ور کړل شي او کټ مټ یوه غلطي تکرار نه شي. د هغه ملت وکړي چې په تاریخ پوه وي او د تاريخ نه ځان خبروي، هيڅکله تاریخي مسئولیت په غاړه نه اخلي، نه ځان تباه کوي او نه خپل هیواد.

ټول وخت دښمنان وايي:چې تاریخ پسې مه ګرځئ، هغه تیرې او زړې خبرې هیرې کړي، نوي کار وکړۍ او نوي نړئ جوړه کړئ، مګر برعکس تاریخي پلټنې ډیرې اړینې دي، دا په دې معنا چې د ملي جوړښت په کار کې تاريخي غلتي تکرار نه شي.
ملي احساس د هیواد د ملي تاريخ د مطالعې څخه پيدا کيږي. که چیرې چا د خپل هيواد ملي تاريخ نه وي کتلي، ملي احساس به يې کمزوري او د بيولوژيکي ژوند پر خوا به درومي، نو ویلای شو چې:
تاريخ د راتلونکو نسلونو له پاره د پرمختګ لار پرانيزي.
تاريخ دی چی د پيښو د تصادماتو اوضاع په زمان او مکان کې څيړي او د انسانانو واقعي کړنې تر کره کتنې لاندي نيسي.
تاريخ د شخص په هکله کره او ډاډمن معلومات د قضيې او پیښې د څیړلو په وسيله را غونډوي او د هغوی د پرمختګ او ودې سره مو پیژند ګلوي پیدا کوي.

پوهان په دې نظر دي چې د تاريخ مطالعه حوصله لوړوي، انسانان با همته کوي، د انسانانو پوهه او نظر پراخوي، لرليد يې زیاتوي، په انسانانو کې د صبر او احتیاط عادت پیدا کوي او په همدې توګه د تاريخ مطالعه د پريکړې او فيصلې ځواک زیاتوي.

تاریخ د ولسونو د ملا تير او د ژوند لاری چارې ټاکې، څومره چې یو ولس ژوندی تاریخ ولري په همغه کچه يې برم، عظمت او ځواک لوړ وي. ريښتيني تاریخ هغه دی چې په هر څه قاصي وي، په تيرو پيښو قضاوت کوي او د راتلونکو لارښود ګرځي.

د تاريخ په لټه کی اخبارونه، کیسې، فرمانونه، قوانين، دولتي سندونه، شخصي یاداښتونه، خاطری، وصیت نامی، عکسونه، انځورونه، سیکې، فلمونه او لرغوني آثار ډیر ګټور بلل کيږي او دا ټولې تاريخي سرچينې بلل کيږي. د يوې ټولنې ژبه او ادب هم د یوه موزیم شکل لري، چې ځینې کلمات، اصطلاحات، متلونه، شعرونه او کیسې هم د تاریخ سرچينې بللی شو.

Related Articles

ھائيکو نما نظم- ليک محمد الياس طوطه کان ملاکنډ خيبر پښتونخوا

  ھائيکو نما نظم يا نظميه هائيکو هسې خو په پښتو شاعرۍ کښې بلها قسمه نظمونه ليکلے شوي دي خو زما په خيال د ھائيکو په رنګ نظم پکښې تر اوسه چا نه دے ليکلے. ما غوښته چې په دغه اړه کار اوشي. او  بيا زه په خپل کوشش کښې کامياب شوم او ھائيکو نما نظم مې په ۳ مئ ۲۰۱۰ کښې په بحيره عرب کښې هغه‌ وخت  اوليکلو کله چې ما په جھاز باندې نوکري کوله -  او د خيره اوس  ...

ولې ځينې خلک په خوب کې ګرځي؟

ژباړه ـ ریاض مقامزی   کېدای شي تاسو هم اورېدلي وي، چې "فلانی" په خوب کې ګرځي او یا هم داسې څوک به پېژنئ، چې کله ویده وي نو په خوب کې پاڅېږي او ګرځي. ځينو خلکو ته دا چاره هسې ټوکې ښکاري او په فاعل یې ملنډې وهی؛ مګر اصلا دا یوه روغتیایي ستونزه ده، چې په دې لیکنه کې يې په اړه هر اړخیز معلومات لوستلای شئ.   په خوب کې ګرځېدل ددې ستونزې کچه په وګړو...

د شکسپير ژوند او فن

لیکنه ـ ریاض مقامزی د نوموړي بشپړ نوم ویلیام شکسپير (William Shakespear) دی. دی هغه نامتو لیکوال او متفکر دی، چې په نړۍ کې داسې لوستي خلک ډېر کم دي چې له نامه سره به یې اشنا نه وي. همدارنګه ویل کېږي، چې په انګلستان کې داسې کورونه بېخی لږ دي، چې د شکسپیر کتاب دې په کې پیدا نه شي. دی اصلا د انګلستان دی. خو وخت ناوخت یې په اړه ځينې عجیبې څرګندونې هم...

Recommended Articles

که مو ویښتان تویږي دا درې خواړه وخورئ

مهمه نه ده چې ويښتان مو اوږده، لنډ، صاف یا ګالګووتي او یا په هر شکل چې وي خو د ویښتانو تویدل یو داسې افت دی چې په ټولو راتللی شي. یوازېنۍ د خلاصون لاره ترې همدا ده چې اندیښنه کمه او کار ډیر وکړو. د ویښتانو تویدلو تر ټولو ستر او عام لاملونه اندیښنه، په بدن کې د ویښتانو پورې اړوند ویټامینونو کمښت، هورمونيکي ستونزې، بې کیفیته شامپو او نورو تولیداتو ک...

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو، چې د هرچا د خوښې وړ وګرځي؟پر پوستکي مختلف داغونه د مختلفو عواملو له امله پیدا کېدی شي لکه د لمر د وړانګو له امله، د ځینو درملو د استعمال له امله او یا کېدای شي د عمر په زیاتېدا سره هم ځینې نښې نښانې را څرګندې شي. په همدې اساس د هر عامل له وجې د پوستکي د داغونو درملنه هم په جدا ډول سره کېږي، چې باید توپیر یې وشي، لکه...

کوم ډول خلک بايد کېله ونه خوري

که څه هم کېله ځيني ګڼې ګټي لري خو دغه ميوه ځينې عورايض او تاووانونه هم لري.چې په لاندي ډور ورته اشاره کوو. دغه خوږ ميوه د خپل ځانګړي خوند، او نرموالي له امله په ټوله نړۍ کې مشهوره ده. ګېله کوم ډول زيانونه لري. ۱: د وزن زياتوالی دـ ځينو نورو خوړو په څير کېله هم پريمانه کالوري لري چې د وزن د زياتوالي لامل کيږي په هره متوسطه کېله کې ۱۰۵ ګرامه کالو...