To start downloading books

Please sign in or create an account.

Mustafa Omarzai 4 years ago 1,120
تجربیات سیاسی سیاه

تجربیات سیاسی سیاه

تجربیات سیاسی سیاه

مصطفی عمرزی

يكي از ويژه گي هايی كه مي توان به راحتي به كنه ي روح و روان تبعه ی افغان پي بُرد، عنصر «سياست» است.

سياستزده گي در بستري از تحولات ناخواسته، جامعه ي افغاني را به نمادي از بازار سياسي نيز مبدل ساخته است. از هنگام تاسيس جمهوريت كه به گونه اي فهرست طولاني از مفاهیم و واژه گان سياسي و سيستمي را وارد فرهنگ سياست و اداره ي افغانستان كرد، تا پس از كودتاي كمونيستي، تجاوز روسان، حاكميت تنظيمي، طالباني و حكومت های پس از طالبان كه تنوع شگفتي به مقوله ي سياسی داده اند، سياست و پرداختن به آن، بحثی در تداوم حيات مردم سرزمين ما شده اند. 

سياست كه شايد در سهل ترين تعريف، علم رهبري و دانش براي اهداف باشد، در بحث منافع شخصي و فردي، دريچه اي نيز شمرده مي شود كه با نگرش از آن، مطلوبات مادي و حتي معنوي، حاصل مي شود. 

در كشور هايی كه پدیده های قومي، مذهبي و نژادي، بسیار مطلوب نیستند، دانش سياسي، بیشتر ابزار بهره ی مادي، شمرده مي شود. با تنظيم دلخواه آن، فصل سياست اقتصادي را نيز مي گشايند. برعکس، در كشور هايی كه حاكميت ها با امتياز رنگ، مذهب و قوم، شكل مي گيرند، سياست از ابزاری به شمار مي رود تا بقاي جريان هايی را تضمين كند كه ايديولوژيک اند. 

دانش سياسي، همانند پديده هاي ديگر، مي تواند در بُعد مثبت و منفي، تاثيرگذار باشد. در كشور هايی كه به گونه اي سهم و اراده ي مردم در سرنوشت آنان دخيل است، بُعد مثبت سياست، توده ها را ترغيب و تشويق مي كند رهبري اي را به وجود آورند تا اولویت های ملی را همیشه لحاظ کند.  

كشور هاي نادار و بحران زده، رُخ منفي سياست را تا اوج شورش ها، تحولات و كشتار ها آشكارايي بخشيده و نشان داده اند پديده اي كه مي تواند در بستر هاي دور از هياهو، بارگذاري مثبت داشته باشد، در اجتماعاتی كه روي مولفه هاي گوناگون تاريخي، فرهنگي و اقتصادي، از تامين نياز ها عاجز آمده اند، نقش خون را برجسته كرده است. 

سرزمين ما از زماني كه ناگهانی و در يك واكنش غير طبيعي، مسير عقلاني پيمودن به سوي عمران و انكشاف را در 7 ثور 1357، ترك گفت، همان گونه كه پرسش هاي منطقي را پاسخ نگفت، فصلي را در بحث سياسي افغانستان گشود كه به جرات مي توان گفت پس از چند دهه، ناچيزترين صورت دانش سياسي، در كشور ما حاكم است. 

برداشت هاي مبني بر ناداري، کمبود دانش و آموزش های عالي، ايديالوژي هاي وارده كه بستر مناسب اجتماعي نيافته بودند، تجاوز و مداخله ي بيگانه و پي آمد هايی كه پس از هر تجربه ي خونين، بحران مي آفريدند و در نهايت،‌ راه حل همه  در مقال سياسي، دنبال مي شد، فهم سياسي توده هاي افغان و سياستگران ما را در چنين سياستزده گي، به پايين ترين سطح، تنزل داده است. 

كند و كاو در ماهيت بحث هاي سياسي، از مردمان معمولي تا كساني كه مدعي بحث سياسي اند، به نسبت بار سياسي، انتقادي، نكوهشبار و پرخاشگرانه است. به هر حال، مهمترين مساله اي كه مي تواند اهميت مقال سياسي را تعريف كند،   نتيجه اي ست كه بايد از بحث سياسي حاصل آيد و باید مثبت باشد؛ اما حاصلي كه اکثراً از بحث سياسي افغاني به دست مي آيد، بار مثبت ندارد و نه تنها مفيد نبوده، حتي مرز هاي اشتراكات و منافع ملي را درنورديده و خود از انگيزه هاي مهم رويارويي هايی مي شود كه اگر زمينه هاي تخاصم مسلحانه داشته باشند، حاكميت تنظيمي، الگوي خوب آن است. اگر همانند شرايط كنوني كه دست مدعيان سياست از سلاح كوتاه شده، ادامه يابند، كينه توزي، دشمني هايی كه هتك حرمت و توهين هاي زشت، ثمره ي آن ها مي شود، مثال هايی مي شوند كه مقوله ي سياسی ما از آفت اُفت، برخوردار است.

شرح تصویر:

کودکانی در زمان جهاد در ولایت بغلان. در دستان دو تن آنان، تصاویر ملا برهان الدین ربانی مشهور به ملا چترالی و جنرال ضیاء الحق، دیده می شود. 

Related Articles

تاریخ سر در گم

تاریخ سر در گم مصطفی عمرزی پیچده گی درک تاریخ در افغانستان، به ویژه آن چه عقب تر از دوران معاصر می رود، در کمبود یا نبود چندین مشخصه و مولفه است. جغرافیای سیاسی، هویت سیاسی، مقوله های حقوقی و مدنی، همه و همه به گونه ای که اتباع و کشور ها را معرفی می کنند، در بیش از یک قرن اخیر، شکل گرفته اند. بنا بر این، اگر مشخصه های قومی، زبانی و مذهبی، چنانی ک...

د غوره ویناوال جوړیدو څو لارې!

د اسلام ستر پیغمبر محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم فرمايي: ځینې ویناوې لکه جادو اثر لري. واقعیت دی چې وینا د انسان د بریالیتوب مهم عامل دی، ښه جذابه وینا مو خپل هدف ته رسولی شي، د نورو درناوی را ماتولی شي، ارزښت او اعتبار مو لوړولی شي او نور ستاسې د وړتیاوو منلو ته تیارولی شي. نن سبا د وینا کولو هنر په ژوند کې یوه لویه شتمني ده. هغوي چې ښه ویناوال د...

مدیریت

دټولنیزو سازمانونو پیدا یښت او پراختیا یو دنني تمدن لهځانگړنو  څخه ده هرې ټولنې دمختلفو لاملونو(زمان او مکان)  په پام کی نیولو سره خپلو اړتیا وو ته په کتو د خپلو سازمانونو په پراختیا او لوړتیا  کی هڅی کړي دي اړینه  ده  چی هر ټولنیز سازمان   خپلو مو خوته درسیدو  لپاره  یو ښه  مدیریت ولري راځۍ  چی لومړیمدیریت وپیژنو    مدیریت د مادي او بشري منابعو...

Recommended Articles

که مو ویښتان تویږي دا درې خواړه وخورئ

مهمه نه ده چې ويښتان مو اوږده، لنډ، صاف یا ګالګووتي او یا په هر شکل چې وي خو د ویښتانو تویدل یو داسې افت دی چې په ټولو راتللی شي. یوازېنۍ د خلاصون لاره ترې همدا ده چې اندیښنه کمه او کار ډیر وکړو. د ویښتانو تویدلو تر ټولو ستر او عام لاملونه اندیښنه، په بدن کې د ویښتانو پورې اړوند ویټامینونو کمښت، هورمونيکي ستونزې، بې کیفیته شامپو او نورو تولیداتو ک...

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...

په ځوانۍ کې د ويښتانو سپينېدل او درملنه

د ويښتانو سپينېدل اکثراً د زړښت معنا ورکوي نو ځکه خو انسان د خواشينۍ احساس کوي؛ مګر دا لا ډېره خواشينوونکې وي، چې په ځوانۍ کې مو ويښتان سپين شي. په طبیعي توګه د سپين پوستو ويښتان نسبت تورپوستو ته ژر سپینېږي. معمولاً په سپين پوستو کې د ويښتانو سپينېدل د ژوند د څلورمې لسیزې په لومړيو کې پيلېږي، مګر په نورو نژادونو کې دا حالت د څلورمې لسیزې په وروستيو...