د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ څېړنـــــــــچوپړي (دوېیم ټوک)

ماسټر اېنجینېر صفی الله فردوس

سلامونه او نیکې هېلې مې ومنئ، تمه ده چې روغ به وئ!؛ د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ څېړنـــــــــچوپړي (دوېیم ټوک) زما نوی کښلی (لیکی یا کتاب) دی، نوموړی د پښتو ژبې ګړنې پېیلې علمي څېړنې چې د ټاټوبي د لوړ حس پالنې هڅو اوډوون مې دی؛ غواړم تاسو ته یې د ګټنې له پاره در کړم، تمه ده چې خپلې ادبي علمي، تخنیکي او د هېواد پالنې لوړ حس مینې مو په دې کښلې باندې خړوب کړئ !!؛ په درنښت او درناوي؛ صفی الله فردوس؛ لیکي پوهه: سرلیک:. د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ څېړنـــــــــچوپړي ( ریســــــــــرچ پاڼې)؛ ټوک:. دوېیم ټوک له څلورو؛ لیکوال:. ماسټر اېنجینېر صفي الله فردوس؛ د محصول اوږدوالى، سوروالى او پېړوالى:. ۲۹۰ * ۲۱۵ * ۲۱.۸۵ میلي مېتر؛ د کښلې غټ ټکي:. ۱۵ څپرکي؛ کښلې د چوپړو ګڼه:. ۳۵۳ چوپړي ( مخه )؛ وړلو وزن:. ۸۸۳ ګرام؛ وت نه یا پرته له وته د ابېڅو ځای نیونه لري ٬٬ منشور: د رسمي سند ور كونه مستعمراتو ته د حقوقو ور كونه: دربست نيونه ( د ابېڅو او نورو) پرانټ.،، :. ۳۹۳،۴۰۶.۰۰ دانې؛ منشوره یې له وت سره:. ۵۰۸،۷۴۹.۰۰ دانې؛ سرلیکه:. ۴،۳۴۵.۰۰؛ لینونه ( خطه، کرښې له لیکي هړپۍ، لاندنۍ یادونې او پاینۍ یادونې سره، سره) ګڼه:. ۱۱،۶۱۷.۰۰؛ ویيزېرمه ( پښتو په پښتو وۍ یا ویویکي یا لغاتونه، ویکي) ګڼه:. ۱۰۵،۴۱۷.۰۰؛ د کښلې د ابېڅې پيل او پای:. د دې کښلې پيل په دې ٬٬ د ،، سره شوی او پای یې په یې ٬٬ ې ،، اوږدې یې سره شوی دی. ګڼه:. شپږم لیکی ( کښلی یا کتاب)؛ لیکوال استوګنځای:. بغل، تره خیل، کچور شمټی، مهترلام، لغمان، افغانستان؛ خپرندوی:. مومند خپرندویه ټولنه؛ اېډېټور:. ماسټر اېنجینېر صفي الله فردوس؛ طراح او ډیزان:. ماسټر اېنجینېر صفي الله فردوس؛ کښلې د پیل پېر:. پیلنی وار: د رییس غلام حسن بابا کور، نمبر اول ښوونځي ترڅنګ، ختیخ نوی ښار، مهترلام، لغمان، افغانستان؛ تله ۱۵، ۱۳۷۲ لېږدی ( زېږدی07 October 1993 )؛ دوېيم وار: : زموږ کور، نمبر اول ښوونځي ترڅنګ، ختیخ نوی ښار، مهترلام، لغمان، افغانستان؛ غبرګولی ۱۹، ۱۳۸۸ لېږدی ( زېږدی09 June 2009 )؛ درېيم وار: زموږ کور، نمبر اول ښوونځي ترڅنګ، ختیخ نوی ښار، مهترلام، لغمان؛ کب 20،1395 لېږدی ( زېږدی10 March 2017 )؛ څلورم وار: ۷ کور، درېیم پوړ، ۵۳ بلاک، اماراتو ښارګوټی، کسبه، ۱۵ سیمه، کابل، افغانستان؛ کب 01،1399 لېږدی ( زېږدی19 February 2021 )؛ کښلې د پای پېر او اوډون (ترتیب) یې:. جوهریزاده سړک، میدګاردوک، دوشنبې ښار، دوشنبې، تاجیکېستان؛ پسرلی، وری ۱۴، ۱۴۰۳ لېږدی ( زېږدی2 April 2024 )؛ خپرېدو نېټه:. وری ۱۴، ۱۴۰۳ لېږدی ( زېږدی2 April 2024 )؛ چاپ نېټه:. پسرلی، وری ۱۴، ۱۴۰۳ لېږدی؛ چاپشمېر:.۱۰۰۰ ټوکه؛ چاپ وار:. لومړی؛ ډول:. ادبیات او هنر ( ليكنى ارت، ادبیات او فن، ادبیات او عملي مهارت، ادبیات او صنعت، ليكنى او صنعي قدرت ضد، ادبیات او د ښكلا د تخليق فن، د تخليقي تخيل اثر، ادبیات او د پوهې يوه څانګه په تېره د اجتماعي علومو د موسیقي یا ټنګټکور برخه؛ ليكنى او مهارت یا تخصص؛ ليكنى او استعداد؛ ادبیات او ځيركي؛ ګړنې پیېلې) ټولګه؛ ژبه:. پښتو؛ ژباړونکی:. هېڅ یوه؛ پوخ بڼه:. اساسي؛ تړ:. تازه؛ رپ ځای:. A4؛ یادونه:. د ګډون کولو بېلګه؛ بیه:. 5۰۰ افغانۍ؛ د لیکوال ګرځنده اړیکه:. ۹۳۷۸۶۹۰۴۷۹۹+؛ برېښنالیک:. Safiullah_firdows@yahoo.com ؛ له پاره:. د ټول پښتون پښت ( نسل) له پاره دی چې لر او بر ټول پښتنو له پاره کښل شوی، یانې د ۷۰۰۰۰۰۰۰ اویا مېلیونو وګړو له پاره.؛ کښلې د ګټنې ګور:. زر ټولګي دی، ټول پښتون پښت به ترې ګټه پورته کړي چې د یوه تود بڅري (پرتون) په اندازه هم د یوه پښتون د پرمختګ سبب شي؛ نو اویا مېلیونه تنه پښتون پښت ته یې ګټه ور رسیږي.؛ یادونه: د پښتون پښته! زما ګټه په کې نه شته؛ په ۵0۰ افغانۍ يې له مالیې سره را وباسم، ۵۰۰ دانې یې وړیا وېشم او پاتې نور پلورم. په ۵۰۰ افغانۍ چې له یوه کرډیټ کارټ سره برابرېږي بیه یې ده. ګټه خو یې نه شته که دا لږ پیسې په لاس راغلې نو بل کتاب به پرې چاپ کړم. د پښتو ورم دی چې د لیکوال ګټه د شپانه ګټه ده. که مو ډډه ورته روغه وه د خپرولو له پاره یې و درېږئ. ( له چاپ روغ تېر شوی نه دی.)؛ د اي في اي (APA) کالب په بڼه د اخځوک یا ریفریس له پاره ترې ګټنې اجازه شته. زما د الواک اغېزښندنې په څېړنه کې څلور ستنې شاملې دي: خلاص ډیټا، خلاص کوډ، کاغذونو ته خلاص لاسرسی او خلاصه (وازه) بیاکتنه. د خلاص پښتو ګړنې ادب د ودې له پاره د ټاټوبي ټولو پوګړو وګړو، د معلوماتو ټیوټوریلونه کوربه کړئ، په اوبپاڼو کې خپور کړئ، ترڅو و ګړو سره مرسته و کړي، ټولو وګړو ته د خپل پښتون پښت دودي دود لیکدود کارولو او پوهیدو کې د مرستې له پاره وسیلې رامنځته او لا کوربه کړئ. د چاپ رښت له لیکوال او خپرندوی سره خوندي دي، بې اخځ ښوونې ترې د ګټې اخیستنې اجازه نه شته!.؛ تیسس څرګندونه: د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو په کښلو کې ویار (عیبونه) او تېروتنې؛ د یوې بې سروبوله انګېرنې له مخې د لیکوالو په لیکنه کې عیبونه، تېروتنې او زما څرګندول چې روڼوي کتنه داسې؛ لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو په بشپړولو یې اثر؛ تاثیر نه شمېرل كېدونكى؛ د پښتو ژبې لهجه؛ ژبه؛ د پښتو اصل او ريښه؛ د ولس بدلون؛ په پښتو علمي ادب کې د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو ځای؛ بېلګې یې؛ نه ماتېدونکې پښېله (رښتي پښېله، حکمي قافیه)؛ درسي کتابونو ( TEXT لیکي) کې د لنډۍ، ټپې، ټيکۍ او مصرۍ کارول؛ لنډۍ، ټپې، ټيکۍ او مصرۍ ژباړه نورو ژبو ته؛ له لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو څخه د ځینې پښتو بوږېدلې پېیلو (جوړېشویو پېیړانو، واروشویو شېرونو یا اشلوکو یا شعرونو) ځنې تعریفونه ( څرګندونې، ښكارونې، د يوه توري يا سکالو تشريح كول یې)؛ څپیزې او زورنې؛ ځمککچپوهنې (هندسې) رغښت؛ سپړنې؛ زما څرګندول چې روڼوي کتنه داسې؛ څه بڼه لوری سپینې ته را وباسم؛ اوږمنګې شننې ژغونډې رېبځ کړي ( جاروبکړي) او ربځ کړي ( برسکړي)؛ آړوتی (شرط)، آر (اصل)، پېخلیک (تاریخ)، پېر (وخت) او یېبره (حاصل یا ثمره) یې هم ستونځمن کار وو.؛ د دې هر یوه څېړلو ته زما اوږدپېری (اوږد پړاوی) او اوږدمنګی (اوږد عمری) ليد لوری.