هغه جملې چې ژوند مو بدلولای شي!
2,064
Riaz Muqamzai - ریاض مقامزی
2021-03-21 04:55:25
ليکنه ـ رياض مقامزی
دا ځل به د فرانسې هېواد نوبل جايزه ګټونکي ليکوال اناتول فرانس ((Anatole France)) په ويناوو کې د ژوند درسونه وڅېړو.
“خطا او اشتباه يو انساني کار دی، مګر تکرار يې حيواني کار دی.”
که د وينا ژورو ته ځير شو، نوموړی انسانانو ته دوه پيغامه لري. په لومړۍ برخه کې هغوی ته ډاډ ورکوي، چې په کوچنۍ خطا سره ځورېږي او تل ورته خپل زړه خوري. موږ او تاسو بايد دا ومنو چې انسان له سهوې او اشتباه خلاص نه دی. خو په دويمه برخه کې ټينګار کوي، چې تکرار اشتباه کول د بې عقلۍ ثبوت دی.
که تاسو کومه غلطي کوي، بايد تل د يوه درس په توګه په خپل ذهن کې ولرئ. که له خطاوو مو درس زده نه کړ، نو حتما به يوه ورځ د ناکامۍ په سيند لاهو شئ. په لنډ ډول به يې ووایم، که خطا کوو درس زده کوو، اما تکرار يې هېښوونکی او نامناسب کار دی.
“که موږ په هر څه پوه شو، يو ساعت هم د ژوند تحمل نه شو کولی.”
ددې جملې په اړه فکر وکړئ او ووايئ چې د امانول موخه څه ده؟
دا يو څرګند حقيقت دی، چې څومره ډېر پوهېږئ هومره به ډېر ځورېږئ. ممکن د نوموړي موخه دا هم وي، چې ډېرو خبرو پسې مه ګرځئ. په قران کريم کې هم ښکاره امر دی، چې ((ولا تجسس)) ژباړه: ((تجسس (پلټنه) مه کوئ!))
نو ويلای شو، چې هرڅوک دې يوازې د خپل ځان مسوليت واخلي. د نورو په کارونو کې کار لرل او يا د هغوی په عيبونو او يا هم امکاناتو په اړه معلومات پيدا کول يوازې او يوازې زموږ درد زياتولای شي. همدا کافي ده، چې د خپلو کړنو ځواب ويونکي اوسو.
“خوښي له ژوند سره د جګړې تر ټولو ښه وسيله ده.”
ستونزې، خفګان او فشارونه د انسان له ژوند سره تړلي مسايل دي. خو ددې ټولو پر وړاندې درېدل او استقامت په کار دی. که داسې و نه شي د ناهيلۍ په اوج کې خپل شته خوښي او ژوند له لاسه ورکولای شو.
ښاغلی فرانس وايي، چې خوښي ښه وسيله ده، چې ژوند پرې تېر کړو. خو اوس پوښتنه دا ده، چې خوښي څنګه جوړه کړو؟
زه يې ځوابوم. يو ځای مو لوستي وو: ((خوښي کوم ځای نه دی، چې ورشو او نه هم کوم څيز دی، چې و يې پيرو. بلکې يو ذهني حالت دی، چې جوړول غواړي.))
حقيقت همدا دی. موږ او تاسو اړ نه يو چې په خوښۍ پسې وګرځو. يوازې د ځينو کوچنيو تګلارو له لارې يې جوړولای شو. پوهېږئ هغه تګلارې کومې دي؟
ـ په هر هغه څه چې لرئ شکر وباسئ.
ـ تل له ځانه ښکته خلکو ته وګورئ.
ـ ځان بوخت وساتئ. (بېکاره مه ګرځئ!)
ـ تل له نورو سره همکاري کوئ.
ـ کوچنۍ خوښۍ ونمانځئ!
ـ ځان له نورو سره مه پرتله کوئ.
ـ د هغه څه په اړه فکر مه کوئ، چې نه يې لرئ، هغه څه وګورئ چې لرئ يې.
“ژوند يو امانت دی، چې خدای تعالی بشر ته ورکړی دی؛ دغه امانت په ښه ډول وساتئ!”
د ليکوال موخه بېخي واضحه ده. ژوند په رښتيا هم امانت دی او بايد احتياط ورسره وشئ. خو څه کول پکار دي، چې دا امانت په سمه توګه وساتو؟
که تاسو د خپلې روغتيا په اړه بې غوره يئ نو دا په دې معنا ده، چې تاسو په امانت کې خيانت کوئ. تر هر څه لومړی خپلې روغتيا ته پام وکړئ. عبادات، له نورو همکاري، صدقات او ورته نور نېک کارونه په هغه صورت کې کولای شو، چې له بشپړې روغتيا برخمن اوسو.
که لاندې کارونه کوئ، له ژوند سره خيانت کوئ!
ـ د وخت بې ځايه تېرول.
ـ ډېره غوسه.
ـ ورزش نه کول.
ـ عبادت نه کول.
ـ اصراف.
ـ قمار.
