د صاحب شاه صابر لنډه پېژندنه
لیکنه ـ ریاض مقامزی
د کوزې پښتونخوا نوموتی شاعر او لیکوال صاحب شاه صابر د ۱۹۵۶م کال د مارچ د میاشتې پر ۹نېټه د ملاکنډ په سخاکوټ سیمه کې زېږېدلی دی. پلار یې پیر باز باچا نومېده.
ارواښاد ډاکټر صابر خپلې لومړنۍ زده کړې د ملاکنډ په يوه ښوونځي کې وکړې. په ۱۹۶۲م کې شامل او په ۱۹۶۷م کې له ښوونځي فارغ شو.
نورې زده کړې یې په مردان کې ترسره کړې. د ماسترۍ په موخه پېښور ته راغی. په پېښور پوهنتون کې یې درې ماسټرۍ ترلاسه کړې. لومړنۍ د پښتو ژبې او ادب، دوهمه د اردو ژبې او ادب او درېیمه د حقوقو او سیاسي علومو په برخه کې وه. ورپسې یې د پښتو اکاډمۍ د څېړنې په څانګه دې د PhD تر کچې زده کړې وکړې.
له زده کړو وروسته یې په بېلابېلو کالجونو کې د استادۍ مقدسه دنده ترسره کړې ده. صابر سترګور، پر مینه مئین، قوم پرست، ریالیست، دردمن ادیب او څېړونکی و، چې پر تخلیق او تحقیق دواړو يې لاس بر و. صابر د پښتو ژبې او ادب ګلبڼ ته د عالي پنځونو تر څنګ علمي کتابونه هم کښلي دي:
۱ ـ تکل (شعري ټولګه)
۲ ـ خوبونه (شعري ټولګه)
۳ ـ قامتونه او قیامتونه (شعري ټولګه)
۴ ـ واورې او ګلونه ـ کړکیسې (افسانې)
۵ ـ په پښتو شاعرۍ کې ټولنیز مافیت – (ايم فيل تېزس)
۶ ـ په پښتو ادب کې تحقیق او تنقید ـ څېړنيز نښې
۷ ـ تنقید او د تنقید ډولونه
۸ ـ د تنقید تاریخ
۹ ـ پښتو ټپه او پښتانه
۱۰ ـ رڼا او ګلونه (مقالې)
له ګڼو ادبي، هنري او سیاسي فعالیتونو وروسته ښاغلی صابر د ۲۰۰۷م کال، د اپرېل په درېیمه نېټه له دې نړۍ سترګې پټې کړې.
نو، په خپله وينا يې:
په دې قبر کې دننه
د ژوندو سترګو نظر دی
په دې لپه خاوره لاندې
پروت د مینې سمندر دی
د غزل بېلګه
خون به مې واخلي قاتلانې به شي
زلفې دې مه سموه ورانې به شي
په آئینه کې سترګې مه توروه
ځان ته به وګوري، حیرانې به شي
زموږ وعدې د ښکلو څڼي نه دي
چې رنګ به واړوي ارزانې به شي
د محبت خواري دې هېره مه شه
لارې که ګرانې دي، اسانې به شي
ستا د ښايست تخم به نه ورکوي
د زړونو ځمکې دې ودانې به شي
بلا دې واخلم زلفې مه خوروه
بلا به واخلي بلاګانې به شي
د تورو سترګو دروغژنې قیصې
صابره مه سپينوه ګرانې به شي