To start downloading books

Please sign in or create an account.

که ماشومان مو ډېره شیطاني کوي، ممکن دا ناروغي ولري

که ماشومان مو ډېره شیطاني کوي، ممکن دا ناروغي ولري

 آیا ماشومان مو بې اندازې شوخ دي؟

لیکنه ـ لېمه دلیل
 ماشومان مجموع کې شوخي کوي؛ خو که تاسو داسې ماشومان پیژنئ، چې بې اندازې ډېر فعالیت او شیطانت کوي. مور و پلار، ښوونکي، ټولګیوال او یا نور ورڅخه په عذاب وي؛ نو بیا ممکن دوی یو ډول ناروغي ولري.
 دا ناروغي د ADHD په نوم یادېږي ( Attention Deficiency Hyperactivity Disorder). دا ناروغي په ماشومانو کې یو له معمولو او خپرو ناروغیو څخه ده.
 په دې ناروغۍ کې ماشوم د توجه او تمرکز کموالی لري، له اندازې ډېر فعال، ډک له جنب جوشه وي او آرامه نه شي کېناستلی.
 د دې ماشومانو معمولي نښې نښانې ډېره بیقراری، زیات فعالیت، بې پامي او په داومدار ډول سره خوځښت او ښکته پورته کيدل دي، چې له یو نه په زیاتو محلونو کې لیدل کېږي. یعنی دوی په کور، ښوونځي او نورو ځایونو کې همدا ډول وي.
 که درملنه یې و نه شي، ممکن د نه تمرکز او ډېر فعالیت له وجهې له سمو زدکړو شاته پاتې او یا هم د ډېرې شوخۍ له امله د ځان او یا نورو د ژوبلولو باعث هم وګرځي. د دې ناروغۍ تشخیص څومره چې ژر وشي هومره ښه ده او د درملنې لپاره یې باید لازمې اقدامات وشي. که تداوي نه شي تر لویوالی پاتې کېږي او وروسته کلونو کې هم ممکن ځان او یا نورو ته د ستونزو لامل وګرځي. مثلا دوی به په یوه دنده کې نه شي پاتې کیدای او ورته نورو کارونو کې به د یوه الوتونکي په شان، د ونې له یو ښاخ نه بل ښاخ ته په الوتلو کې خپل عمر تېروي. دا ناروغي په هلکانو کې د نجونو په پرتله ډېره ده او معمول کلونه یې د درېیو نه تر اوه کلنۍ ده. 
 دا ډول نښې نښانې ممکن ټول ماشومان ولري؛ خو که مثلا د دوی د ښوونځي زدکړې، نورو سره اړیکې او ورځنی ژوند له ستونزو سره مخ شي بیا نو د دې ناروغۍ احتمال ډېر وی.

د درملنې لپاره یې له دواګانو او رفتاري تګلارو ګټه اخیستل کېږي. موثره طریقه یې رفتار درملنه ده، چې ښوونکي او والدین باید همکاري وکړي. دا ډول چې له دوی سره د مهالوېش په تعقیبولو کې همکاري وکړي. له فکر اړونکو وسایلو او موضوعاتو څخه لرې وساتل شي، لکه: ډېر میلمانه، تلویزیون کتل او ...

همدارنګه له ماشوم سره په ټاکلي وخت ډوډۍ خوړلو، دندې سر ته رسولو، ویده کېدلو او نورو مسایلو کې هم همکاري وکړي. 

Related Articles

لرغوني ځایونه، چهل زینه

لیکنه: شکېبا نادري، لرغوني ځایونه؛ چهل زینه کندهار د افغانستان له هغو ولایتونو څخه دی، چې د تاریخ په اوږدو کې د خپل موقعیت په خاطر د بېلابېلو واکمنیو ترمنځ د جنګ میدان ګرځېدلی دی، خو له نېکه مرغه زموږ غیرتي خلکو پردیو ته د دې اجازه نه ده ورکړې چې زموږ د ګران هېواد افغانستان دا با ارزښته برخه زموږ له نور هېواد څخه جلا کړي، تل یې د دې ځای د بیا نیول...

په روم کې د جمهوریت پيل

ژباړه - حمایت ارمان په روم کې د ښځو تاریخ له یوې تراژیدي پیل شو. له رومي جمهوریت څخه وړاندې دلته ایټرسکن کورنۍ حکومت کاوه. پاچا یې یوه شپه د یوه شریف ښاري بروټس کور ته ورځي، ګوري چې هغه په کور نشته، نو په مېرمن یې (لوکریشیا) جنسي تېری کوي.   بله ورځ لوکریشیا خپل مېړه او د کورنۍ نور غړي راټول کړل او هغوی ته یې ټوله کیسه وکړه. له هغه وروسته ښځې ځان...

!که مرګ غواړې کندز ته ولاړ شه

ليکنه - استاد علم ګل سحر دا متل د کندز ولایت په اویا اتیا کاله مخکې حالت صدق کوي .هغه وخت کندز یو داسې ځای وه ،چې ژوند پکې تفریباً نا ممکن و۔ د هیواد لوی لیکوال او شاعر استاد محمد صدیق پسرلی په یوه راډیویي مرکه کې راته وویل: کندز هغه وخت یوه هیره شوې سیمه وه،د ژوند کولو لومړني امکانات پکې نه وو، کرنیزه ځمکه یې نه لرله ، هر ځای اوبه او زیمناکې ځمکې...

Recommended Articles

که جرأت نه لرئ، مه خفه کېږئ! دلته يې لاملونه او حللارې لوستلای شئ

 ژباړه: هدایت الله همت ارواپوهانو له نظره، بې جراتي او پر ځان نه باور له هغو ستونزو دي، چې ځوانان د ماشوم والي له دورې ورسره لاس و ګرېوان کېږي. دوی ته دا حق نه ورکول چې له خپلو حقه حقونو ساتنه وکړي او که کله دوی دا کار کوي نو د کورنۍ د مشرانو له خوا رټل کېږي او د جرات ماده یې په هماغه کوچني والي کې مړه کېږي.   ځينې خلک بیا خپل جرات په هماغه کوچني...

که دا عادتونه خپل کړئ له غربت څخه خلاصېږئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا به سمه خبره وي، چې شتمني له قسمت سره تړلې ده؛ خو دا خبره هم هېڅکله غلطه نه ده، چې ستاسو عادات په دې برخه کې رغنده رول لري. که تاسو هر څومره ډېرې پیسې ولرئ؛ مګر پر مصرف، پانګونې او نورو لاروچارو پوه نه شئ ډېر ژر به مو غربت د کور تر دروازو ورسېږئ. یا که ډېر غریب هم یئ؛ مګر دا لارښوونې عملي کړي، نو ډېر امکان شته، چې له غربت څخه...

خېټه څنګه کوچنۍ کړو؟

د نارینه او نجونو لپاره تر ټولو بد مرض د خېټې د وازدو ډېرېدل او غټېدل دي چې نه یې یوازې ښکلا ته زیان رسوي، بلکې صحت ته یې هم ستونزې جوړوي. نن درته د خېټې د کوچني کولو داسې طریقې در ښیوو چې د ډېر ورزش ستړیا به هم نه ورسره ګالۍ او په تکلیف به هم ورسره نه شئ. د ورځې پیل د لیمو په جوسو وکړئ، نیم لیمو په یو ګیلاس اوبو کې زبېښل او څښل یې په حجراتو کې...