مافیا یعنې څه؟
مافیا (MAFIA) د مخففاتو څخه جوړه د پنځه تورو لرونکې انګلیسې کلمه ده، چې هریو توری د لاندې کلمو لومړني توري جوړوي:
M- Morte
A-Alla
F- Francia
I- Italia
A- Anelia
چې پوره معنی یې (مرګ په فرانسه او زنده باد ایټالیا) دی، د مافیا حقیقي نوم (کوزا نوسترا) دی، چې زموږ څیز معنی ورکوي، همدارنګه ځینې پوهان وایي، چې مافیا د عربي کلمې (ماهیاس) څخه اخستل شوې ده، چې (د بد رفتارۍ له لارې مبارزه کولو ) مفهوم ترې اخیستل کېږي. په اصطلاح کې مافیا په هغه ډله اشخاصو اطلاق کېږي، چې غیر قانوني او غیر مشروع طریقو سره په مختلفو رنګونو او څېرو د مختلفو اهدافو د لاسته راوړنې لپاره په ملې او نړیواله کچه فعالیت کوي. لومړنۍ مافیایي ډلو په منځنیو پیړو کې ظهور وکړ، بیا ورسته ایټالیا او په ۱۹۳۱ میلادي کلونو کې په امریکا کې د مافیا د کورنیو په څېر رامنځ ته شوو، نن ورځ په اکثره هیوادونو کې شتون لري، چې زموږ ګران هېواد کې د مافیا کلمه د کرزي د لومړۍ دورې په لومړيو کې خلکو په مختلفو حالاتو کې استعماله کړه, دا چې د پخوا څخه تر نن ورځې پورې څو ډوله مافیا د نړۍ په هېوادونو کې حاکمه ده, په لاندې ډول ترې یادونه کوو:
لومړی ـ سره مافیا: دا ډول مافیا د نړۍ په اکثره هېوادونو کې د کمپنیو په شکل وجود لري مهمه موخه په اړونده هېوادونو کې د مهمو اشخاصو وژل دي، چې په دې کې مختلف اشخاص د بېلابېلو هېوادونو څخه چې په دولتونو کې هم دندې لري د دې ډول مافیا غړیتوب لري، ځکه ورته سره مافیا وایي چې دوی سر او کار د وینو تویلو په مقابل کې پیسو لاسته راوړل دي.
دویم ـ توره مافیا: دا ډول مافیا تر ډېره په هېواد کې د تورې څپې په شکل فعالیت کوي، تر ټولو مهمه موخه یې د مختلفو غیر قانوني کړنو( د انسانانو, توکیو,ماشومانو, مخدره موادو او پیسو قاچاق) دی, په دې کې د هېواد په کچه ټول هغه افراد شامل دي, چې د دولت او ملت سره يې د مختلفو عواملو په اساس حسد او کېنه اخیستې وي او غواړي چې له دې لارې خپل غچ واخلي, ځکه ورته توره مافیا وایي, چې دوی اکثره وختونه خپل ټول کارونه په توره شپه کې په تخریبې ډول ترسره کوي.
درېیم ـ خړه مافیا: دا ډول مافیا د هېواد د دولتې ادارو په فعالیتونو باندې حاکمه وي, دوی د پیسو په مقابل کې په دولتي کارکوونکو باندې هغه کارونه ترسره کوي, چې عادي اشخاصو ته یې نه ترسره کوي, چې دا پیسې د سنو بال په شکل د کارمند د اخیستل شوي مقدار څخه بیا تر اصلي شخصه پورې څو چنده زیاتې شوې وي, ځکه دېته خړه مافیا وایي چې دا په اصل کې د هغه کاغذ د خړ پړ کولو څخه اخیستل شوې دي, چې د دولت کارمند یې مراجعه کوونکی په دې خاطر د خاور په دوړو سره خړه وي، چې څوک پرې پوه نشي.
څلورم ـ سپینه مافیا: دا ‌ډول مافیا کوشش کوي، چې د دولت په ټولو مهمو اداراتو کې د خپل ګروپ اشخاص په داسې ډول ځای پرځای کړي, چې په راتلونکي کې ترې د لویو اهدافو د تحقق په موخه استفاده وکړي, د دې ډول مافیا غړي ډېر داسې ښه کارونه په نمایشي او حقیقي ډول ترسره کوي, چې هم د ملت او هم د دولت د رهبرانو په زړونو کې ځای پیدا کړي, چې اعتماد پرې وکړي، ځکه ورته سپینه مافیا وایي, چې دوي خپلې کړنې داسې برابرې کړي, چې تر خپل ځانونه د سپین کاغذ په څېر خلکو ته معرفې کړي, چې ګواکې موږ هیڅ نوعه تور (غیر قانوني) فعالیت نه دی ترسره کړی, پداسې حال کې چې د پردې ترشاه داسې فعالیتونه ترسره کوي, چې د تور وجدان لپاره هم تور ښکاري.