د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ څېړنچوپړي (درېیم ټوک)

Safiullah Firdows Mahmmad Alam

درنو لوستونکو!!!، سلامونه او نیکې هېلې مې ومنئ، تمه ده چې روغ به وئ!؛ د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ څېړنچوپړي ( ریسـرچ پاڼې) درېیم ټوک زما نوی کښلی (لیکی یا کتاب) دی، نوموړی د پښتو ژبې ګړنې پېیلې علمي څېړنې چې د ټاټوبي د لوړ حس پالنې هڅو اوډوون مې دی؛ غواړم تاسو ته یې د ګټنې له پاره در کړم، تمه ده چې خپلې ادبي علمي، تخنیکي او د هېواد پالنې لوړ حس مینې مو په دې کښلې باندې خړوب کړئ !!؛ په درنښت او درناوي؛ صفی الله فردوس؛ تیسس څرګندونه: تر روانپېره (اوسمهاله) پورې، د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو انګړ لا پښتون پښت (نسل) ته څرګند نه دی. د لنډۍ، ټپې، ټیکۍ او مصرۍ بېرته یې خپل د اصلي ځای استعمال ته راوړئ؛ د نورو نویو جوړولو تکل یې؛ آړوتي غني کول او خپرول یې؛ موندل او د ولس له منځه یې ټولول؛ اوسمهال یې د ډېرولو تګلاره؛ دې پښتو کړنې پېیلو ته د ادبي ښکېلاک ګرو ارزښت ټاکل؛ ځای؛ آړوتی (شرط)؛ آر (اصل)؛ د پیل پېر، لرغون پېر، زوړ پېر او روان پېر پېخلیک (تاریخ) د لنډۍیو، ټپو، ټیکۍیو او مصرۍیو؛ پېر (وخت) یې؛ ستر تاثیر لرونکی او وېشونکی لوری یې؛ د کره پښتو لیکلارې ابېڅو غږېزلیک ( غږ) په سټه لنډۍ، ټپې، ټيکۍ او مصرۍ؛ د صفي الله فردوس په لنډۍیو، ټپو، ټيکۍیو او مصرۍیو کې تشبې؛ د ختېځ لومړي نمبر څېړونکي په لنډۍ، ټپې، ټيکۍ او مصرۍ کې له بېلګو سره مشبه، مشبه به، تشبې وجه، د تشبې توري، تشبې پټه، وتلې تشبې، نغاړلې تشبې، نادره تشبې، مبتزله تشبې، لسپاڼۍ تشبې (مرسله تشبې)، ټینګاره تشبې (موکده تشبې)، ډېرښته ټینګاره تشبې (اضافي مؤکده تشبه)، ستاينوړه ټینګاره تشبې (توصيفي مؤکده تشبه)، مازې ټینګاره تشبې (مؤکده محض تشبه)، ګډېغونډلې، د پېیلو نګېرګډون ستر تاثیر لرونکی او ویشونکی لوری یې؛ رښتنی وېش د دوی د منځپانګې او سکالو له مخې؛ د (دیني؛ بډاینې؛ غنایي یا بزمي؛ حماسي یا رزمي؛ ښوونېزې یا تعلیمي؛ مدحي او ستاین؛ انتقادي، هجوي، طنزي، هزلي یا ټوكيزې؛ ویرنه یا مرثیه، ساندې؛ مبارکۍ، هرکلي یا د تهنیت؛ د ګیلو، ګیله من او شکایتونو؛ وړتوب یا وصفي؛ هېوادپالنې؛ دوستي باورکولو؛ ځيركې؛ پوهګړې؛ کورنۍ ته د غاړې ایښودنې؛ ورکړ د ډالۍ ورکولو؛ دندې کې د ټېټوالي؛ ټکرکولو مېړانې؛ د ژوند لارې لوړې ارزو؛ زړه سوى او رښتي ټولوالې؛ لیدل او رهبرۍ؛ مېلمه پالنې؛ ژبۍ نښتېځونکي؛ وراشې یا وجيزې يا متل؛ ورمي او لوڅې) لنډۍیو، ټپې، ټيکۍیو او مصرۍيو بوږول؛ څرګندول، له پښتو یې په اېنګلېسي ژبه کې بوږول او د څېړونکي څرګندول چې روڼوي کتنه داسې؛ د دوی انګړ او یېبره (حاصل یا ثمره) یې هم ستونځمن کار وو. د دې هر یوه څېړلو ته زما اوږدپېری (اوږد پړاوی) او اوږدمنګی (اوږد عمری) ليد لوری