To start downloading books

Please sign in or create an account.

د مسلمانانو خپلمنځي جنګونه څه حکم لري!؟

د مسلمانانو خپلمنځي جنګونه څه حکم لري!؟

خپلمينځي جګړه بايد ختمه شي، ځکه چې خپلمينځي جګړه په ټولو اسلامي مذهبونو کې ناروا ده.

جنګ يو ستر مشکل دی، دغه مشکل که د هر مذهب مطابق حليږي بايد حل شي او د دغه نزاع د حل لپاره پر کوم خاص مذهب ټينګار ناسم دی.

قرآن مجید خو موږ ته وضاحت کړی دی چې:

 (یَـٰۤأَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا.

اى هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى! د الله خبره منئ او د رسول خبره منئ او د خپلو د امر د خاوندانو، نو كه چېرې تاسو په خپلو كې د څه شي په باره كې جګړه وكړئ، نو هغه (شى یا جګړه) الله او د هغه رسول ته وګرځوئ۔ كه چېرې تاسو پر الله او پر ورځ د اخرت ایمان لرئ، دا (كار) ډېر غوره دى او د انجام په لحاظ ډېر ښه دى. (النساء: 59)

په مبارک حديث کې هم توصيه شوې ده چې:

قَدْ تَرَكْتُكُمْ عَلَى الْبَيْضَاءِ لَيْلُهَا كَنَهَارِهَا لَا يَزِيغُ عَنْهَا بَعْدِي إِلَّا هَالِكٌ وَمَنْ يَعِشْ مِنْكُمْ فَسَيَرَى اخْتِلَافًا كَثِيرًا فَعَلَيْكُمْ بِمَا عَرَفْتُمْ مِنْ سُنَّتِي وَسُنَّةِ الْخُلَفَاءِ الرَّاشِدِينَ الْمَهْدِيِّينَ. تاسو ما پر داسې شريعت پرېښي یاست چې شپه يې هم د ورځې په شان روښانه ده، له دغه شريعت څخه يوازې هلاکيدونکی کږيږي، په تاسو کې څوک (له ما څخه وروسته ژوندی وي نو هغه به ډېر اختلافات وويني، نو تاسو زما پر پېژندل شويو سنتو او د هدايت يافته راشدو خلفاوو پر سنتو ټينګ اوسئ!   (مسند أحمد: 17142)

همدارنګه الله تعالی د اتفاق او اتحاد حکم کړی دی او د هغه لپاره يې اساس کتاب الله ښودلی دی:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا.

تاسو ټول د الله تعالی پر رسۍ باندې منګولې ټينګې ولګوئ او ډلې ډلې يعنې فرقې فرقې مه جوړېږئ. (آل عمران: 103)

هو، په عادي حالاتو کې که يو هېواد د کوم خاص اسلامي مذهب تعين کوي، نو هېڅ حرج نشته بلکې غوره خبره ده خو د دې تړاو به له قضايي او دولتي امورو سره وي، انفرادي اعمالو کې به د هر اسلامي مذهب پيرو په خپلو مذهبي اعمالو کې ازاد وي.

په هر صورت که د جګړې ختمېدل او د مسلمانانو ترمينځ د صلح راتلل د امام ابو حنيفه، امام شافعي، امام مالک یا امام احمد او يا هم د امام جعفر صادق رحمهم الله الجميع په کوم قول او جزيې سره ممکن وي بايد عمل پرې وشي.

پخوانيو احنافو عظيمو علماوو په دې لړ کې د فرد د مشکل د ختمولو لپاره د خپل مذهب پر ځای د امام مالک يا نورو علماوو پر اقوالو فتوې صادرې کړي دي او عمل يې پرې کړی دی.

د مثال په ډول د مفقود الخبر د ښځې باره کې او همداراز پر امامت، د قرآن په تعليم او پر اذان باندې د اجرت اخيستلو باره کې فتوا پر اصل حنفي مذهب نه ورکول کيږي او داسې نور.

همداراز حنفي مذهب چې ډېر دقيق او وسيع مذهب دی خو د دې باوجود وروستنيو پیروانو يې په کې ډېر اختلاف کړی دی. تاسو به ديوبندي حنفي او بريلوي حنفي اصطلاحات اورېدلي وي او همدارنګه پنجپيري حنفي او داسې نور.

په ګڼو مسلو کې د مشايخ بغداد، مشايخ بلخ، مشايخ ما وراء النهر او مشايخ الشام وغيروو خپلمينځي اختلاف شته، نو په دغه صورت کې کومې رايې ته ترجيح ورکول مشکل کار دی.

مفتی به قول هم د ځينو مشايخو په نیز یو وي او د ځينو نورو په نيز بل وي.

په هر حال خپلمينځي جنګ ډېر بد شی دی او بايد دا ختم شي.

مفتي عبدالولي

Related Articles

عرضی قوو په مقابل کی شیر وال Shear wall

#موضوع: عرضي قوي په مقابل کې دیوال (Shear Wall) څه معنا او څه لپاره؟#ژباړن. پوهنیار صابرشاه صابريتعریف: عرضي قوي په مقابل کې دیوال هغه دیوال دي چې چې عرضي قوه لکه باد، زلزله کوم چې تخریب سبب ګرځی مقاومت وکړي.په #فریم لرونکي ودانی کې عرضي دیوال:عمودي پلټ دي لکه سیخ داره دیوال.عمومأ د تهداب څخه شروع کیږي. دتعمیر ارتفاع سره سم پورته کیږي.د #عرضي قوي پ...

د عدالت نړېواله محکمه

لیکنه ـ ریاض مقامزی د ځينو مهمو مسایلو څېړنه او حل د هېوادونو په سطحه د حکومتونو له وسې پورته وي. همدارنګه کله ناکله ځينې مسایل موجوده حکومتونه څېړلای شي؛ خو له دې وېرې چې په بېطرفه او عادلانه توګه به و نه څېړل شي، یا دا چې هره خوا به خپله بریا غواړي، نو نړېوالې ادارې دخالت کوي. یو له دې ادارو چې په لویه سطحه حقوقي او نور بین المللي قضایه مسایل څې...

اندېښنې

لیکنه ـ ریاض مقامزی   وايي یوې کوچنۍ نجلۍ او هلک لوبې کولې. له هلک سره تُوشلې (مردکي/بیلورۍ) وې او نجلۍ یوه اندازه خواږه درلودل. هلک وویل، زه به ټولې تُشلې درکړم او ته دا ټوله شيريني ماته راکړه. نجلۍ هم ومنله. هلک یوه ښکلې تُشله پټه کړه. پاتې نور یې نجلې ته ورکړې؛ مګر نجلۍ له ژمنې سره سم، ټول خواږه هلک ته ورکړل. نجلۍ ټوله شپه توشلې په خوب کې لیدلې...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د وېرې او فشار ختمول

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا چې موږ انسانان ټولنيز ژوند لرو، نو اړ یو چې د خپلو اړتياوو او مفکورو د وضاحت لپاره وغږېږو. خبرې کول زموږ د ژوند په هره برخه کې لیدل کېږي. په کور، کلي، دکان، ښار، مکتب، ښوونځي او ګڼو نورو ځايونو کې موږ خبرې کوو او خپل پپغام نورو ته رسوو.   ځينې خلک بیا د خبرو او وينا پر مهال تر وېرې او فشار لاندې وي. نه شي کولای خپل پيغام او...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....

له وخت څخه مخکي مو ويښتان ولي سپينږي درملنه يې څه ده؟

په تيرو وختونو کې به سيپن ويښتان د زړښت نښه بلل کيده خو اوس داسي نه ده بلکي د ډيرو پيغلو او ځوانانو ويښتان سپين دي. که تاسو هم له دې ستونزي څخه ځورپږي يعني د سر ويښتان مو مخکي له وخت څخه سيين شوي نو حتمن مو په بدن کې ځيني پيچلي بيلوژيکي ستونزي شته ، بايد درملنه يې وکړئ. اوس ډير وخت ليدل کيږي چې آن ۱۶ کلن تنکي ځوانانو هم د ويښتانو د سپيندو په لور ر...