هټلر ولې يهودان وژل؟
ژباړه ـ ریاض مقامزی
تاسو به په ښوونځي، پوهنتون او یا هم د نورو له خولې د هټلر نوم او د یهودانو د وژلو کیسې اورېدلي وي. خو په دې به په نه پوهېدئ، چې هټلر ولې یهوادن وژل؟ ددې لیکنې په دوام کې به د هټلر په اړه لاډېر پوه شئ.
هټلر څوک و؟
هټلر په اتریش کې ـ چې هغه وخت د مجارستان برخه وه ـ وزېږېد. په "۱۹۱۳م" کال کې جرمني ته وکوچېد او د لومړۍ نړېوالې جګړې پر مهال د المان هېواد په پوځ کې وجنګېد. په "۱۹۱۹م" کې د المان هېواد کارګر ګوند سره یو ځای شو. په "۱۹۲۱م" کې د نازیانو د ګوند مشر وټاکل شو، چې دوه کاله وروسته یې د کودتا هڅه وکړه، خو ناکام شو او زندان ته ولېږل شو.
په زندان کې یې د خپل کتاب لومړی جلد بشپړ کړ. کله چې په "۱۹۲۴م" کال کې له زندانه ازاد شو، د خپل کارزماتيک شخصیت له کبله ډېر ژر یې د وګړو ترمنځ شهرت او محبوبیت ترلاسه کړ. هغه به سرمایه داري او کمونېزم د يهودانو چل باله.
په ۱۹۳۲ کې که څه هم نازي حزب ډېرې رايې درلودې خو بیا هم اکثریت نه وو. پر همدې اساس پخواني صدراعظم او د کابینې نورو غړو د وخت ولسمشر "پاول فون هیندنبورګ" دې ته راضي کړ، چې هټلر صدراعظم شي. همداسې وشول او په دې توګه نوموړی لوړ موقف ترلاسه کړ.
هيټلر فکر کاوه، د المان طبیعي سرچينې المانیانو ته کافي نه دي نو ځکه خو یې د نورو هېوادونو د نيولو هڅه کوله او جګړه یې پیل کړه. خو له ډېرو جګړو ورړسته یې چې کله ماتې وخوړه، نو په "۱۹۴۱م" کال کې بېرته آلمان ته وګرځېد. د "۱۹۴۵م" کال د اپریل په ۲۹ یې له خپلې معشوقې سره واده وکړ، خو له واده دوه ورځې وروسته دې جوړې له دې وېرې ځانوژنه وکړه، چې روسي لښکر یې و نه نیسي.
هټلر يهوادن ولې وژل؟
نوموړی پخپل کتاب "زما جګړه" کې په دې اړه مفصلې خبرې کړي دي. چې لنډون یې داسې دی: "ما په اتریش کې له خپلې کورنۍ سره په یوه کوټه کې ژوند کاوه. زه د کورنۍ مشر وم. مور مې د سینې سرطان درلود. یو سهار چې ساړه هم وو، مور مې په داسې حال کې چې ډېره کمزورې وه او سترګې یې له اوښکو ډنډې وې په غوږ کې وویل: "ته باید د خپل کوچني ورور او خور ساتنه وکړې." په دې وخت کې زما عمر له نهو کالو کم وو. سر مې د مور په سینه کېښود او په چغو چغو مې وژړل. منډې مې کړه، چې مور ته مې درمل راوړم. موږ ته نږدې درملتون د یهودانو وو. په بېړه مې وویل: "درمل راکړه! مور مې مري." هغوی په داسې حال کې چې خندل یې ویې ویل، پلار دې راولېږه چې ډاکټر کور ته بوځي. ما که هر څومره هڅه وکړه، خو قانع مې نه کړل، چې پلار مې مړ دی. او ماته دې درمل راکړي. هغوی بیا هم پر له پسې خندل. نو له درملتون نه مې غلا وکړه. که څه هم یهودي راپسې منډه کړه. خو ما چې کور ته درمل رسول مور مې مړه وه. په دې وخت کې هغوی را ورسېدل. په وهلو ـ وهلو یې له کوټې وویستم او بیا یې بندي کړم. خو کله چې رهبر شوم لومړی مې هماغه درملتون ویجاړ کړ او بیا مې هغه یهودي او دوستان یې ووژل."
نوموړي د همدې پېښې له کبله یهوادن ډېر بد منل او په وژلو کې یې هېڅ درېغ نه کاوه.