To start downloading books

Please sign in or create an account.

د هاګ نړېواله محکمه

د هاګ نړېواله محکمه

ژباړه ـ ریاض مقامزی

د ځينو مهمو جنګي جرمونو څېړنه او حل د هېوادونو په سطحه د حکومتونو له وسې پورته وي. همدارنګه کله ناکله ځينې مسایل موجوده حکومتونه څېړلای شي؛ خو له دې وېرې چې په بېطرفه او عادلانه توګه به و نه څېړل شي، نړېوالې ادارې دخالت کوي. یو له دې ادارو چې په لویه سطحه جنګي جرایم او مسایل څېړي د "هاګ" نړېواله محکمه ده. تاسو به ددې لیکنې تر پایه د یادې محکمې په اړه لا ډېر پوه شئ.

 

د هاګ محکمه 

ددې محکمې رسمي نوم "International Criminal Court" چې په پښتو کې یې د "جرمونو نړېواله محکمه" بللای شو. دا محکمه د "ICC" په مخفف سره هم پېژندل کېږي، چې په "۲۰۰۲م" کال کې یې رسما خپلې چارې پیل کړې. موقعیت یې په نیدرلینډ هېواد کې دی. 

 ددې ادارې اساسي موخه دا ده، چې د نړۍ په هره برخه (په غړو هېوادونو) ترسره کېدونکي کېدونکي جنګي جرمونه، د بشریت ضد جرمونه، نسل وژنې او نور ورته قضيې وڅېړي.

د افغانستان په شمول "۱۲۳" هېوادونه د هاګ نړېوالې محکمې غړیتوب لري. د نړۍ پر سیاسي او اقتصادي حالت له کنټرول لرونکو مهمو هېوادونو څخه چين، روسيې او امريکا چې د ملګرو ملتونو د امنيت شورا دايمي غړي هم دي، په داسې حال کې چې په "۱۹۹۸م" کال کې د دغې محکمې اساسنامه لاسليک کړې؛ خو لا يې هم د دغې محکمې غړيتوب نه دی اخېستی. ددې ترڅنګ هند هم ددې محکمې د جوړېدو خلاف دی. 

 

د محکمې اړوند نور مهم ټکي 

  • ددې محکمې اوسنی مشر "Silvia Fernández de Gurmendi" نومېږي.
  • ددې محکمې کاري ژبې دوه (انګلېسي او فرانسوي) دي، چې دوی پرې خپلې چارې پر مخ وړي.
  • خو رسمي ژبې پکې شپږو ته رسېږي (انګلېسي، هسپانوي، عربي، فرانسوي، چینايي، روسي.)
  • دې محکمې تراوسه لس څېړنې ترسره کړي دي. همدارنګه پر نهو نورو یې کار کوي او "۳۹" تنه یې پر جنګي جرمونو تورن کړي. په دې ډله کې د سوډان ولسمشر عمر البشیر، د ایوریې ولسمشر لارنټ ګوباګو، د لیبیا معمر القذافي او د کینیا ولسمشر اوهرو کینیاټا هم شامل دي.
Related Articles

جامعه ی منحط

جامعه ی منحط مصطفی عمرزی وقتی می نویسم «جامعه ی منحط»، نهایت نارضایتی ما را آشکار می سازد. ببینید! ما ناگزیریم حتی بر مواردی هم انتقاد کنیم که رفع و روب آن ها خیلی آسان است. به عبارت دیگر، ناتوانی مدیریتی در افغانستان، شکل حاد دارد.  از چند ماه به این سو، مثل این که سگان ولگرد ما نیز شعور آن را یافته باشند، پرخاش به حد آنان هم رسیده است. نمی دان...

د وږو لس روغتيايي ګټې

ژباړه ـ ریاض مقامزی  د اوړي په را رسېدو سره د وږو بازار هم ګرم وي؛ وږي د ښه خوند له کبله ګڼ شمېر خوښوونکي لري. په کلیوالو سیمو کې ځوانان سره ټولېږي او په ګډه د وږو پخولو مېله کوي. دې چارې ته "ډاډه" ویل کېږي. خو اوس پوښتنه دا ده، چې وږي کومې روغتيايي ګټې لري؟ ددې لیکنې تر پایه به مو دا پوښتنه په بشپړه توګه ځواب شي.    د وږو حيرانوونکي روغتیایي ګټ...

د سوځیدو درملنې لپاره اسانه کورنۍ نسخې

د بدن سوځیدل یو له سختو دردونو څخه ګڼل کیږي چې جدي او چټکې درملنې ته اړتیا لري، خو کله چې سوځېدل له خطره خالي او په ښکته درجه کې وي نو په لاندې کورنۍ لارو یې درملنه کولای شئ.شاتشات بې شمېره روغتیایي ګټې لري خو د سوځېدو په مخنیوي کې هم د مرهم په ډول غوره ثابتیدلای شي، څيړنو ثابته کړې چې شات په خپل ذات کې ځانګړي مایع لري او د پوستکي په ساتلو کې مرسته...

Recommended Articles

ملا نصرالدین څوک و؟

ملا نصرالدين ته ترکان حواجه يا خواجه نصرالدين وايې، افغانان او اير انيان يې ملا نصر الدين (ملا نصرودين) بولي،عربان يې دجحا نصرالدين او افندي نصرالدين په نامه پيژني٠  ملا نصرالدين د يوه روايت پر بنسټ په اوومې هجري پېړۍ کې چې د١٢٠٩ زېږدېز/میلادي کال سر ه سمون خوري دسلجوقي واکمنۍ په زمانه کې دتر کيې دخورتو په ښار ګوټي کې دې نړۍ ته سترګې پرانيستلي دي...

کوټه سنګي ته ولې کوټه سنګي وايي؟

ځینې کسان په دې اند دي چې د کوټه سنګي نوم اصلا د هغې ډبرېنې کوټې څخه اخیستل شوی دی چې یو وخت په میرویس میدان کې جوړه شوې وه.ویل کیږي کله چې د دغه ځای د سړکونو کرښې وکښل شوې د سړکونو د تقاطع په نقطه کې یعنې په څلور لارې کې د ساتونکي لپاره د ډبرو یوه خونه جوړه شوه له همدې امله دا سیمه په کوټه سنګي یا د ډبرو د کوټې په نوم ونومول شوه.خو اصلا د دې  سیمې...

خېټه څنګه کوچنۍ کړو؟

د نارینه او نجونو لپاره تر ټولو بد مرض د خېټې د وازدو ډېرېدل او غټېدل دي چې نه یې یوازې ښکلا ته زیان رسوي، بلکې صحت ته یې هم ستونزې جوړوي. نن درته د خېټې د کوچني کولو داسې طریقې در ښیوو چې د ډېر ورزش ستړیا به هم نه ورسره ګالۍ او په تکلیف به هم ورسره نه شئ. د ورځې پیل د لیمو په جوسو وکړئ، نیم لیمو په یو ګیلاس اوبو کې زبېښل او څښل یې په حجراتو کې...