د نړۍ اووه حیرانوونکي ځایونه(پنځمه برخه) د پټرا ښار

لیکنه: شکېبا نادري، د نړۍ اووه حیرانونکي ځایونه 

پینځمه برخه

د پټرا ښار

د ننني ارډن په سوېل کې، د لویو غرونو په منځ کې، یو لرغونی، ښکلی او پټ ښار شتون لري چې پټرا نومېږي، نبطیان هغه ټبر و چې له میلاده یې 400 کاله پخوا په دې ښار کې ژوند کاوه او دا ښار یې د خپلې واکمنۍ د پلازمینې په توګه وټاکه، نبطیان په اصل کې عربان و، ژبه او نومونه یې هم عربي و لکه، سعد، معن، حارث او داسې نور ځینې څېړونکي وایي چې دا ښار د پیریانو په واسطه جوړ شوی او د هغوی تر واکمنۍ لاندې دی پټرا ښار د غره په منځ کې چې شاوخوا یې سرې ډبرې دي، داسې ښکاري لکه دا ښار چې د ډبرې له منځه راوتلی وي، په همدې خاطر یې نوم پټرا دی ځکه چې پټرا په یوناني کې ډبرې ته ویل کېږي او په عربي کې البتراء لیکل کېږي.

په پټرا کې  له میلاد څخه 7000 کاله مخکې خلکو ژوند کاوه، دا ځای د لویو درو او تپو په منځ کې موجود دی د پټرا ښار تر ټولو غوره ځانګړنه دا ده چې د لویو سوداګریزو مرکزونو په منځ کې پروت دی او د دغو مرکزونو لاره هم په همدې ښار کې ده، همدا ځانګړنې یې د دې لامل شوي دي چې ډېری ګرځندویان ورشي او د دې حیرانونکی ښار له پټو رازونو ځان خبر کړي، پټرا 2007 کال کې د نړۍ په اوو حیرانونکو ځایونو کې وشمېرل شو،  د دې ترڅنګ د نړۍ په 100 هغو غوره ځایونو کې وشمېرل شو چې لیدل یې اړین دي.

 پټرا د امان ښار د ارډن پلازمېنې په  262 کیلو مېټرۍ کې موقعیت لري د پټرا پخوانی نوم سلع و. 

دا ښار د بین النهرین، شام، عربستان او مصر د تمدونونو د وصلېدلو کړۍ هم بلل شوی دی.

په 105 م کال کې د رومیانو لخوا د پټرا په ښار یرغل وشو، د ښار په اوسېدونکو یې اوبه بندې کړې وروسته له څو ورځو دوی اړ شول چې تسلیم شي، خو دوی په 636 م کال کې وکولای شو چې پټرا ښار له رومیانو څخه بېرته ونیسي، په دې جنګ کې ډېر خلک مړه او ډېرې کورنۍ له منځه لاړې وروسته له دې جنګ څخه د پټرا خلکو مالدارۍ او کرنې ته مخه کړه او خپلې ځمکې یې ابادې کړې، طبیعي پېښو ډېری تمدونونه له منځه وړي لکه، په 746 او 748 م کال کې د یوې سختې زلزلې له امله د پټرا ښار وران او خلک یې کډې کولو ته اړ شول د پټرا ښار دا ټولو ځانګړنې د دې لامل شوي چې د یو لرغوني، ښایسته او تلپاتي ښار په نامه په ټوله نړۍ کې وپېژندل شي.

 د دې ښار، دېوالونه، معبدونه، لوی صالونونه او داسې نور ټول له سرو ډبرو جوړ دي او دا هر څه موږ ته د پټرا ښار لرغونتیا راښیي.

نور بیا...