د دارلامان اداري کمپلکی
395
Hashmatullah Atmar.PHD.Architect
2023-06-19 06:23:59
د دارالامان اداري نغښتي (کمپلیکس)
کابل ښار د راتلونکي له پاره د ستونزو حل یا ستونزې جوړول
لنډيز:
کابل یو ډیر ښکلی ښار دی، د نړۍ یو له زرو پخوانیو ښارونو څخه شمېرل کېږي او ۳۵۰۰ کلن تاریخ لري. دغه ښار چې د خپلې ورو او محتاطې ودې له امله د لرغونو اثارو فرهنګي مرکز ګڼل کېږي، سړه هوا لري او تر ډېره د کابل شاهانو مرکز و.
دغه ښار د تيمورشاه دراني د واکمنۍ پر مهال د افغانستان د پلازمېنې په توګه غوره شو او تر اوسه د دغه هېواد رسمي پلازمېنه ده.
پیژندنه:
د کابل اوسنی ښار د ۵۰۰-۷۵۰ زرو اوسېدونکو له پاره ډیزاین شوی او د څلورو لسیزو جګړو پر مهال د دغه ښار د اوسېدونکو شمېر ۴.۵ میلیونو ته رسېږي. ۱،۸ ملیونه خلک په خپل سرو کورونو کې ژوند کوي؛ د دې وګړو ځای پر ځای کول نورو پلاني سیموته خورا ستونزمن او ګران کار دی. سربېره پردې، دا ښار د اوبو د فاضله موادو، د هوا تنفس او د کثافاتو د زیاتوالي له ستونزو سره مخ دی.
د کابل ښار یو ساده مرکزي ماسټر پلان لري چې د پخواني شوروي اتحاد د معمارانو او ښار جوړونکو له خوا جوړ او تر یوه حده عملي شوی دی.
په دوهم ماسټر پلان کې چې هغه هم د پخواني شوروي اتحاد هېواد د ښار د نفوسوککړتیا د مخنیوي په موخه ترتیب شوې وه، د هوايي ډګر په سړک کې اداري سکټور ډیزاین شوی و، او د سترې محکمې، قومونو او قبایلو وزارت په څېر ودانۍ جوړي شوي او تر سترګو کېږي. د ښار جوړونې وزارت چې د قومونو او قبايلو وزارت ته څېرمه نومول شوى و، پلاټ يې په مرموز ډول وپلورل شو.
همدارنګه د استوګنې د ساحو د پراختیا موخه - مکرویانونه، چې ځانګړي استوګنځایونه لري، په پام کې نیول شوي او په حقیقت کې د کور جوړونې فابریکې له خوا په کال کې د ۱۶۸ بلاکونو په ظرفیت سره، د کارکونکو د ځای پرځای کولو له پاره په کافي اندازه دوام درلود.
د کابل ښار د ماسټر پلان مفهوم
د کابل ښار د ښاري پلان جوړونې د پخوانیو مفکورو په پام کې نیولو سره، په دې مانا وه:
دا د استوګنې، کرنې، صنعتي، اداري او سوداګریزې ساحې ډیزاین، پر اساس جوړ او پراختیا موندلې ده.
د شمال لوېديځ (خيرخانې) او د كابل ختيځ ته يې د (احمدشاه بابا مېنې يا ارزان قیمت) د استوګنې سيمې مشخصې او جوړې كړې، چې خوندوره هوا او خاوره يې د كرنې له پاره ډېره مناسبه نه ده.
د پلچرخي سيمه چې مالګينې اوبه او د کرنې وړ ځمکې نه لري، د کابل نړيوال هوايي ډګر ته څېرمه موقعيت او د فابريکو له پاره ډيزاين شوې ده.
د چهاردهي سیمې (۶ او ۷ ناحیې) چې پخوا د کابل د چهاردهي ولسوالۍ بلل کې ده، د کرنې وړ خاورې لري او د کابل سیند د دوې څانګو د تېرېدو سیمه چې له هغې څخه د پغمان او ګلباغ له غاړو څخه بهېږي، ټاکل شوې او د کرکيلې (زراعتي) سیمې په توګه وده کړې ده. يادې شوې سيمې د مېوو، ګلانو، باغونه درلودل او د ټول کابل ښار له پاره يې مېوې، ګلان او هر ډول، ډولي بوټي چمتو کول او وېشل.
په دې سیمه کې د دارالامان ماڼۍ، تاج بیک، چهلستون او لسګونه تاریخي کلاګانو لکه ۹ څلي (برجه) شته، چې هره ورځ ورته سلګونه کسان ورځي.
د کابل ښار اداري برخه د مرکز په شاوخوا کې د دایرې په مرکزکې وده کړې ده، چې په سوېل کې یې سوداګریزه برخه د دولتي مامورینو، کارکونکو د اړتیاوو د پوره کولو له پاره په یوه کمربند بدله شوې او وده کړې ده.
د کابل ښار په څلورو خواوو کې د اداري ساحو پرمختګ شوی دی چې د بېلګې په توګه یې یادونه کولای شو:
۱. د عامې روغتیا وزارت، سترې محکمې، د قومونو او قبایلو چارو وزارت، د ښار جوړونې وزارت، د ټولګټو(فواید عامې) وزارت، د کانونو او صنایعو وزارت، کورنیو چارو وزارت، د کار او ټولنیزو چارو وزارت، د شهیدانو او معلولینو وزارت د ښار شمال او شمال ختیځ سیمو کې.
۲. د ښار جنوب او جنوب لوېدیځ ته د لوړو زده کړو وزارت، د سوداګرۍ وزارت، د عدلیې وزارت، د کلیو پراختیا وزارت.
۳. د بهرنیو چارو وزارت، د پلان وزارت او د اقتصاد وزارت په شمال لویدیځ او ښار ته نږدې.
د ښار په مرکز کې د مالیې، پوهنې، اطلاعاتو او کلتور وزارتونو، د مخابراتو وزارت او کابل ښاروالۍ یوازې یوه برخه شتون لري، چې د مرکزي دایری په شاوخوا کې شتون لري، کولای شو چې (د مخابراتو او ټکنالوژی وزارت نه پرته) له ښاره یې دباندې کړو.
کابل ښار یو تاریخي ښار دی چې د غونډیو او غرونو د شتون په پام کې نیولو سره، پرته له منظم ښاري ماسټر پلان او تفصیلي پلانونو څخه جوړ شوی دی، نو د دې په پراختیا او بدلولو کې په ډیر زیر او د ښارجوړونې د اصولو او نظریاتو په پام کې نیولو سره، ښار جوړونکي د داخلي او خارجي د تجربې لرونکو کارپوهانو سره د دې ښار له هر اړخیزې مطالعې وروسته د خپلواکو ملي او نړیوالو منابعو له تایید وروسته د هغه د ودې او بدلون لپاره اقدام وشي.
بهرنۍ بېلګې:
۱. د استانه ښار
د الماتا زوړ ښار چې د قزاقستان پلازمینه وه، د قزاقستان د معمارانو او ښار جوړونکو لخوا په پراخه کچه مطالعه شوې وه، له دقیقو مطالعاتو او ډیرو کلونو هڅو وروسته، دوی دې پایلې ته ورسیدل چې د زاړه ښار پراختیا د ډیری کلتوري، ټولنیز، سوداګریز، اداري او اقتصادي ستونزې، د پروژو پلي کول او د ښار پراختیا به سلګونه کلونه وخت ونیسي، نو پریکړه وشوه چې د المتا زوړ ښار په ورته ډول وساتل شي، یو نوی او عصري ښارجوړ شي.
د اوسني ښار تر څنګ د استانې په نوم ښار چې له یوې خوا اړتیاوې پوره کړي او له بلې خوا باید د نن ورځې ملي او نړیوالو معیارونو سره سمون ولري.
د دغه ښار نفوس اوس له دوو ملیونو څخه زیات دي، په سړه سیمه کې د موقعیت له امله دا د نړۍ یو له سړو ښارونو څخه شمیرل کیږي. نو په ژمي کې د هوا سړه په ځینو ورځو کې ۴۰- (منفي څلویښت) سانتي ګراد درجې ته رسېږي.
آستانه یو نوی ښار دی چې د امنیتي دلاېلو له مخې د قزاقستان په مرکز کې جوړ شوی او په ۱۹۹۸ کال کې د الماتې پر ځای د قزاقستان د پلازمېنې په توګه معرفي شو، ځکه چې الماتا د قزاقستان د دریو ګاونډیو هېوادونو پولو ته ډېر نږدې د آستانې په پرتله لږ خوندي دی.
نظربایف ټینګار وکړ، چې آستانه د یوروشیا پلازمېنه ده او له همدې امله یې په معمارۍ کې ختیځ او لویدیځ دواړه سټایلونه سره ګډ شوي دي. په نړیوال بازار کې د تېلو د بیې لوړېدو قزاقستان ته اجازه ورکړه چې د آستانې ښار د ديزاین له پاره د نړۍ غوره معمارانو ته بلنه ورکړي چې د ښار په پلانو باندې کار وکړی. د لسو کلونو په ترڅ کې د آستانې نفوس له ۳۰۰،۰۰۰ کسانو څخه شاوخوا ۷۰۰،۰۰۰ تنو ته لوړ شو.
د قزاقستان په نوې پلازمینه کې د ودانولو چارې په چټکۍ سره دوام لري، په سلګونه کورني، بهرني شرکتونه او په لسګونو زره قزاق، ترکي، ازبک، روسي، تاجک، قرغیز او چینايي کارګران د څه باندې۶۵۰ استوګنې، دفترونو او تفریحي کمپلکسونو په جوړولو بوخت دي.
د آستانې یوه نیمګړتیا د هوا خرابوالی دی، په ځانګړي ډول هغه بادونه چې نږدې هره ورځ لګېږی، د دغو بادونو د مخنیوي په موخه په تیرو څو کلونو کې د ښار شاوخوا ۴۰ زره هکتاره ځمکه کې د ونو کښت پېل شوی دی.
۲. په هند کې د چندیګر ښار
د نوي ښار جوړول د هر عصري پوه خوب دی.
لی کوربوزیر دغه خوب په ۱۹۵۱ میلادي کال کې ترلاسه کړ او د خپل ژوند تر پایه (۱۹۶۵) پورې په دې کار بوخت و.
د هند او پاکستان تر منځ په ۱۹۴۷ کال کې د یوه تړون له لاسلیک وروسته د پنجاب ایالت د دواړو هېوادونو تر منځ و وېشل شو او د دغه ایالت مرکز لاهور په لوېدیځ پاکستان کې پروت و.
د ختیځ پنجاب حکومت د ریاست د چارو د تنظیمولو او د کډوالو د وضعیت په اړه له ستونزو سره مخ و او د هندي پنجاب د پلازمینې په توګه د یوه ښار غوره کول د اجنډا په سر کې و.
په لومړي سر کې موجوده ښارونه وڅېړل شول، خو هر يو يې د ځينو دلايلو له امله ونه منل شو، بيا يې د نوي ښار د جوړولو پرېکړه وکړه، مرکزي حکومت هم د دې پرېکړې ملاتړ وکړ اوجوهر لال نهرو دغه ښار د هند د ازادۍ سمبول وباله.
د چندیکر ښار، ښاري ډیزاین د ژان ډریو، میکسویل فری او پیری جینری، د تره زوی او د لی کربوزیر پخوانی ملګری سره په همکارۍ ترسره شو.
هند په شلمه پیړۍ کې د نویو ښارونو په جوړولو کې ډیرې تجربې درلودې. د ډیلي د واکمنۍ بڼه کلاسیکه وه، او لی کوربوزیر هڅه وکړه چې د نوي ډیلي د ودانیو عظمت وکاروي او د عصري چوکاټونو په بڼه یې ډیزاین کړي. هغه د سیمه ایزو فورمونو کارولو له پاره د هند د حکومت ټینګار خوښ نه کړ، او حتی یو ځل یې نهرو ته و ویل چې:
"په اصل کې، په نننۍ نړۍ کې چې تاسو موټر، پتلون او ډیموکراسي منلې ده، د داخلي سټایل ځای څه دی؟"
مګر په پای کې هغه باید د هندي ژوند او معمارۍ څخه الهام اخیستې وي ترڅو د هغه ډیزاین توجیه کړي.
ښاري نقشه د سړک جوړونې د چارو په پیل کې د چټکتیا له امله په شپږو اونیو کې ډیزاین شوه. دا ښار د ۱۵۰،۰۰۰, نفوس له پاره پلان شوی و چې کیدای شي ۵۰۰،۰۰۰, خلکو ته وغځول شي، او د نفوس ۱،۳باید د حکومت کارکونکي وي. حکومت د عامه ودانیو او د کارکونکو د کورونو د جوړولو مسولیت اخیستی و، چې د ښار یوه مهمه برخه وه. د تفصیلي پلان پراساس، ډیزاینرانو معمولا د دې وړتیا درلوده چې د کار پروسې کنټرول کړي - د ښاري پراختیا کارونو څخه تر وروستي معماري توضیحاتو پورې - (بینیولو، ۲، ۲۰۰۴: ۱۱۳).
د ښار سوداګریز او عامه خدمتونه په ګډه په ۴ (تجارتي) دایرو کې جوړ شوي. ۵ او ۶ سړکونه د دې ختیځ - لویدیز سوداګریزو محورونو څخه جلا شوي چې د کورونو تر ننوتلو پورې دوام لري. د شنو پټو سره په لیکه کې ۷ سړکونه شتون لري ، کوم چې په پښو تګ، تعلیمي او تفریحي خدماتو ته لاسرسی چمتو کوي.
دولتي ساحه د ښار په شمال کې او په یوه ځانګړي ګاونډ کې وړاندیز شوې ده. په دې برخه کې، اداري ودانۍ - چیرې چې ټول وزارتونه راټول شوي - معیاري ماڼۍ، مجلس او د عدالت ماڼۍ، په خلاص ځای کې موقعیت لري چې د محور غونډۍ، د اوبو ځانګړتیاوې، آربورټیم او سمبولیک عناصر لري.
که څه هم دا ادعا شوې وه چې د ټولګې په ټولو اړخونو کې توضیحات په بشپړ دقت سره حل شوي ، مګر د لی کربوزیر اصلي پاملرنه د چاپیریال رسمي او فزیکي مسلو ته وه او هغه غوره وګڼله چې په ارتباطي معلوماتو لکه اقلیم باندې تکیه وکړي نه د مهمو مسلو باندې متغیر، لکه ټولنیزې اړیکې.
په دې پلان کې، لی کربوزیر د دې ساده کاروونکو ښارګوټو خلکو ته د حیرانتیا وړ بڼو نړۍ وړاندې کوي. (بین ویلو، ټوک ۲، ۲۰۰۴: ۱۲۰)
مګر د انفرادي ودانیو د ښه کیفیت سره سره، د راټولولو کیفیت ناکام شو. لی کربوزیر د دې ښار په ډیزاین کې راتلونکي ته یو کود ولید، کوم چې د عصري هند د سمبول په توګه ډیزاین شوی و. په داسې یو هیواد کې چې ډیری خلک یې په پښو تلل او راتلل خوښوي، د موټرو له پاره مناسب ښار ډیزاین شوی دی. حتی د لی کوربوزیر په څیر یو ځواکمن شخصیت هم نشي کولی خپل نظرونه د هند له واقعیت سره یوځای کړي، نو دا ښار مړ ښار بلل کیږي.
د نوي کابل ډیزاین:
د کابل د نوي ښار طرحه او جوړول د هېواد په پلازمېنه کې د میلیونونو افغانانو د ستونزو او هیلو له حل سره تړلي دي. له ۲۰۰۲ څخه تر ۲۰۰۶ پورې، په کابل ښار کې د نفوس د چټکې ودې، د کور او ښاري زیربناوو د نشتوالي، د بیکارۍ د زیاتوالي او د چاپیریال د کثافاتو د زیاتوالي له بحران څخه د وتلو له پاره بېلابېلې تیورۍ څېړل شوې وې. د بېلا بیلو څیړنو پایلې په کابل کې د ښاري کثافت د موجودیت توازن او شاوخوا د ښاري پراختیا له لارې د نفوس ویش ته اشاره کړې. دا د دې لامل شو چې په ۲۰۰۶ کال کې د افغانستان د اسلامي جمهوریت د عالي مقام د فرمان پر بنسټ د کابل د نوي ښار د پراختیا له پاره یوه خپلواکه ډله جوړه شي.
دا ډله مکلفه وه چې پلان جوړ کړي، ګامونو واخلي، لوی پلان پلي کړي او د خپلو عایداتو کارولو له پاره لارښوونې ترتیب کړي. مسوولې ډلې په خپل لومړي اقدام کې د ده سبز سیمه چې تر ډېره د افغان او بهرنیو متخصصینو له خوا د نوي ښار له پاره وړاندیز شوې وه، تصویب کړه او له لومړنیو څېړنو وروسته د باریک آب سیمه د کرنې او سوداګریزې سیمې په توګه په ستر پلان کې شامله شوه.
د کابل د نوي ښار د پراختیا له پاره د خپلواکې ډلې په مشرۍ، د فرانسې او جاپان د دوستو هیوادونو د کارپوهانو په همکارۍ د کابل د نوي ښار ستر پلان د ۲۰۰۹ کال په لومړیو کې بشپړ شو او د یوې غونډې په ترڅ کې د کابل د نوي ښار د جوړولو پلان جوړ شو. د افغانستان د اسلامي جمهوریت د وزیرانو شورا له خوا په ۲۰/۴/۲۰۰۹ تاریخ کې د سترې پروژې په توګه تصویب شو، چې د هیواد ملي وجیبه وه.
د ماسټر پلان د پلي کولو پلان ګام په ګام په درې پنځه کلنو مرحلو کې ترتیب شوی و.
په لومړي پړاو کې:
دا باید په پنځو کلونو کې پلي شي، پنځه پروګرامونه پکې شامل وو، چې زه به یې په لاندې ډول لنډیز کړم:
۱. د نږدې ۴۰۰،۰۰۰, اوسیدونکو لپاره د ۸۰،۰۰۰, استوګنې واحدونو چمتو کول.
۲. د نوي ښار د سوداګریزې - اقتصادي برخې په توګه د کرنیزو تولیداتو له پاره د محدودو اوبو دریمه برخه پراختیا.
۳. د ښار د بنسټیزو تاسیساتو پراختیا.
۴. د موجوده کلیو بیا رغونه، ساتنه او پراختیا،
۵. د مرکزي تفریحي پارک جوړول او د ښار په شاوخوا کې د شنه کمربند یوه برخه.
۶. د دوهم او دریم پړاو پلان جوړول.
په دویمه مرحله کې:
۷. په دولتي ځمکو کې د کورونو جوړولو له پاره د ساختماني پلان چمتو کول، چې پاکولو او استملاک ته اړتیا نلري.
۸. د نوي ښار په دندو کې د خصوصي سکټور له خوا د ساختماني موادو او کوچنیو صنایعو د تولید له پاره د صنعتي پارکونو جوړول.
د نوي کابل جوړولو موده او مرحلې:
د یوه عصري ښار له پاره د وزارتونو، سړکونو، بازارونو، کانالیزاسیون او داسې نورو په ګډون د ۲۴۰ زره هستوګنو کورونو جوړول اړین وو، نو ځکه حکومت د دغه ښار د جوړولو موده ۱۵ کاله ټاکلې وه او په ۳ پړاوونو یې په ۵ برخو وېشلې وه.
۱. لومړی پړاو باید په میلادی کال۲۰۱۰ کې پیل او په ۲۰۱۵ میلادی کال کې پای ته ورسیږي. په دې مرحله کې، د ۴۹۰۰ هکتار په ساحه کې باید د ۴۰۰،۰۰۰ خلکو لپاره ۸۰،۰۰۰, کورونه جوړ شي. دا مرحله په ۱۱ برخو ویشل شوې وه.
۲. دویمه مرحله د ۲۰۱۵ میلادی کال څخه تر ۲۰۲۰میلادی کال پورې
۳. د کال دریمه مرحله د ۲۰۲۰میلادی کال څخه تر ۲۰۲۵ میلادی کال پورې وه.
ټاکل شوې وه چې دغه پروژه په ۲۰۲۵ میلادی کال کې بشپړه شي. دا ښار د ده سبز ولسوالۍ، د کابل نړیوال ډګر، د بګرام هوايي ډګر، مارکو غره او صافي تر منځ چې د زاړه کابل په شمال کې موقعیت لري، د اوسني کابل په پرتله څه باندې یو نیم چنده پراخوالی لري، د ۵۰۰ کیلومتره مربع مساحت د کرنيزه ساحي په ګډون ۷۵۰ کيلومتره مربع ده.
د اوبو تنگه ساحه، زراعتي ساحه او د کرنیزو موادو زیرمې پلان شوي، دا ساحه شاوخوا ۱۷،۵۰۰ هکتاره یا ۸۷،۵۰۰ جریبه لري، چې په پام کې وه په دې ښار کې ۳ میلیونه خلک ځای په ځای کړي.
دې ښار د وړتیا سره یو ۱۳ کسیز بورډ درلود، چې د ۷ داخلي مشاورینو لخوا یې څارنه کېده.
د کابل نوی ښار به د وخت د موډل له مخې جوړ شي. د دغه ښار د جوړولو ټولیز لګښت ۳۵ میلیارده ډالره اټکل شوی او د جایکا په نوم جاپاني شرکت په پام کې درلوده چې د دغه ښار زیربناوې جوړې کړي.
د څښاک اوبه
د کابل د ځمکې لاندې اوبو ظرفیت په کال کې ۱۶۶ میلیونه متر مکعب دی چې په نورمال ډول یې ۹۰ لیټره اوبه کېږي چې شاوخوا ۵ میلیونه به ترې استفاده کېږي. پلان شوې وه چې د دې پروژې اوبه د پنجشیر له سیند (رود) څخه تمویل شي. دا هم پلان شوی و چې د اوبو نورم هره ورځ له ۹۰ لیټرو څخه ۱۲۰ لیټرو ته لوړ کړي. د اوبو د یوې ورځې مصرف به ۳۶۰ زره مکعب مترو ته ورسېږي، د یوه کال مصرف به ۱۲۹ میلیونه متر مکعب وي.
د ماسټر پلان په پلي کولو کې ننګونې:
طبیعي ده چې په یوه جګړه ځپلي هېواد کې دومره لویه پروژه له ننګونو پرته وي، خو که په دقت او صداقت سره ترسره شي، زموږ د هېواد له پاره چې د ځمکې لاندې سترې زیرمې لري، عادي او ساده خبره ده.
د دارالامان اداري کمپلیکس پروژې پلي کول لاندې ستونزې رامنځ ته کوي:
۱. دا د ماسټر پلان او د نوي کابل د پراختیا خلاف کار دی، چې کلونه کلونه وخت یې نیولی او ډیرې پیسې پرې لګیدلي دي.
۲. دا د کابل موجوده ښاري توازن ګډوډوي.
۳. دا د اسلامي کلتور، اقلیم او افغاني ساختماني موادو سره نه ګډیږي(همآهنګي نه لري).
۴. ساختماني موادو او د هیواد اوسنیو شرایطو ته په پام سره دا غیر اقتصادي او غیر عملي پروژه ده.
۵. د ۶ او ۷ ناحي سیمو ته د مهاجرت لامل کېږی، کوم چې دا غیر پلان شوي سیمې نشي کولی دا سترمهاجرت ومني.
۶. د سیمې په چاپیریال کې بدلونونه رامنځته کوي.
۷. د كابل ښار جنوب ته پراختيا ورکوي او د كابل په جنوب او د لوګر په شمال كې يې حاصلخيزه سيمې، باغونه او په ټوليزه توګه د كرنيزې برخې له منځه وړي.
۸. د دارالامان ماڼۍ، چهلستون، تاجبیک، زړې کلاګانې لکه ۹ برجه او په سلګونو تاریخي جوړې شوې کلاګانې دي، چې بې ارزښته کېږی.
۹. د چهاردهي په سیمه کې سیلانیان له خنډ او ځور سره مخ کېږي.
۱۰. د ځمکو، کورونو ارزښت او په ځانګړې توګه د کابل په شمال او ختیځ کې د ودې مخه نیسي.
۱۱. د يادو شويو دريو وزارتونو له د انتقال له پاره، د دومره لګښت وړ پروژه نه ده.
۱۲. دا د کابل ښار موجوده مخيزه(سطحی)، حجمی اوفضایی جوړښت ګډوډوي.
وړاندیز:
له دې چې د دارالامان د اداری کمپلکس پروژه د نوي کابل ډيزاين کمېټې له همغږۍ پرته، د هېواد په دننه او بهر کې د افغان کارپوهانوسره نه ده شریکه شوی، او یوازې د کوچنۍ بهرنۍ کمپنۍ له خوا په ډیره چټکې د کابل ښار د ٣٥٠٠ کلن تاريخ، اقليمي، افغاني کلتور، ساختماني موادو په پام کې نه نيولو ډیزاین شوی او تر اوسه د کاغذ پر مخ پاتې ده.
دا پروژه د مالیاتو، عشر او بشري مرستو په راټولو شویو پیسو نه شي جوړیدای. له همدې امله دا ښه وخت او منطقي خبره ده چې د سیمه ییزو کارپوهانو په همکارۍ د نوي کابل د ستر پلان کې ځای په ځای او په مناسب وخت کې د لوی ملي پروژې تر څنګ جوړه شي.