To start downloading books

Please sign in or create an account.

Mustafa Omarzai 3 years ago 1,188
پندار هاي انساني

پندار هاي انساني

پندار هاي انساني

(فرهنگ هاي خير و شر)

مصطفی عمرزی

جامعه و مردمي كه متاثر از ارزش هاي انسانی باشند، ‌پابند اصولی مي شوند كه احترام، اخلاق و نيكويي، از الگو هاي بارز آن ها شمرده شده اند. در چنين جامعه اي حدود، خطوط و مرزها مشخص و واضح هستند. شاملان در اين احاطه با باور و اعتقادي كه بر ايديالوژي ها چیره اند، مسبب بقا، سعادت و آرامش می شوند. بنا بر این، فروريزي و نابودي آن ها، جامعه را به سراشیب سقوط می کشاند.  

در تمدن های مختلف موفق در غرب، ‌در شرق، ‌در شمال و در جنوب، جوامع آن ها در جلد های مختص خود كه با بهره مندی از ارزش هاي انسانی، فرهنگي شده اند، عوارض و دشواری ها را به معنی تهديدات و زیان ها، بسیار جدی می گیرند.   

در زمان طولاني حيات در زمین، ‌از آن جا كه پديده هاي خير و شر، ‌هميشه از در تقابل با هم وارد شده اند و هركدام با برجا گذاشتن تاثيرات خود‌ بر عناصر و عوامل افزوده اند، به پیروی از آن، جوامع انساني را در سراشيب سقوط و زمانی در اوج تعالي، قرار داده اند. 

پديده ي شر با مبنع صدور آن يا سمبول اهريمن، محرک ‌كوشش ها و تلاش هایی ست که شماری را به بد کردار می کشاند تا نه تنها غیر عادلانه، به مقصد برسند، بل روش آن، باعث فرهنگی می شود که زشتی نام دارد. بارزترين مازاد اهريمن، ‌ترويج فساد است. 

در عصر ما گسترش و شيوع فساد در رنگ تمدن، معرف روش هایی شده که حتی در نهایت تعالی در جامعه، توحش بدویت آن دیده می شود. ارقام جنایات مدنی، کم از جنایاتی نیستند که در بدویت جوامع عقب مانده، صورت می بندند. 

بنا بر تنازع بقا، پديده ي خير در برابر پدیده ی شر، جزو آن پندار های انسانی ست که حتی غریزه در آن نقش دارد. تامین احتیاجات و تحفظ در برابر آسیب ها که در نخست از عوارض طبیعت، منشه می یافتند، همیشه ذهنیت خلق کرده اند تا بشر، بالای معنی خوبیت، تامل کند. 

در اندیشه ی انسان های دین باور، سمبول های رهايي، روشنايي و پاكي، پیامبران اند که همانند مدافعان و مبارزان در برابر اهريمنان، قد برافراشته اند و با توفیق الهي، امر خیر را تعمیم می دهند. 

به معنی دیگر، وجود انسان هاي گزيده و منتخب(پيامبران) زمينه ي تفكيك و قدسيت مقام انسان را از بقیه ی جانوران،‌ فرآهم آورده است. در این نقش(اشرف المخلوقات) بایسته است پله ی خیر، سنگین تر باشد. 

خير، واكنشي در برابر كنش شر است. منبع خير با صدور عناصر حياتي،‌ انسان را وامي دارد بر مقام انساني و بزرگش ‌آگاه باشد و با رعايت اصول شرافت، رحم و عدالت،   زشتي ها را طرد و در جلد آفرينشگری که اشرف است، از سقوط دوری گزیند. 

غایه ی رفاه، بی تمنیات نیک برای دیگران، وجدانی نیست؛ زیرا بی عدالتی را زاده است.  تاریخ سياهي ها و اندوه های به جا مانده از سرگذشت بشر، حكايات انحرافی هستند که انسان اشرف، شرفش را فراموش کرده بود. 

در جامعه اي كه پندار های انسانی، فرهنگ های خیر و شر می سازند، به میزان مازاد آن، به رفاه و مشکلات می افزایند. به عبارت دیگر، تداوم جریانی می شوند که اگر از حد بگذرند، موازنه ی عقلانیت به هم می خورد. بنا بر تعیین تاریخ، چون هیچ جامعه ی کامل و عاری از مشکل وجود نداشته، اگر مفهوم شر تحت تاثیر القای حجم خیر، قرار گیرد، به معنی مسئله ای که همیشه زیان وارد می کند، اما ناشناخته می ماند، عاملی می شود که هرچند ناشناخته، اما وجود دارد. 

از زمانی که با جبر تاريخ، وزن موفقيت ها یک جانبه می شود، جوامع به اصطلاح موفق  در پرتو آن، سمبول هایی می شوند که تحت تاثیر حجم،‌ عوامل شر آن ها کم شناخته می مانند. مثلاً جلوه های امپراتوری ها، بررسی ابعاد و زوایای آن ها را حاشیه یی می سازند. در چنین فضایی بوده که شبیه هم، انواع یافته اند و چه بسا که تعالی یکی در جای دیگری بوده است. تبعیت از این فرهنگ خیر و شر، حیات و ممات طرفی را پایان بخشیده که روزگاری در مقام تعالی، جلوه ها داشت و تحت تاثیر آن، عوامل شر، مکتوم می ماندند.

نابودی امپراتوری روم، فراعنه ی مصر و قدرت های باستانی امریکای لاتین(تولتک ها، مایا ها، آزتک ها و اینک ها) مثال های واضح تاریخی به شمار می روند که با جلوه های قدرت، شبیه سازی کردند و در آن فرو رفتند. 

نسخه های معاصر فرهنگ های خیر و شر، هنوز در برابر هم صف بسته اند. با پایان جنگ دوم جهانی، اما این هراس برجاست که در تقابل سمبول ها، کدام طرف ها حذف می شوند و در زمینه ی آن ها چه تراژیدی هایی هستی را تهدید می کنند. 

فرهنگ های نضج يافته در زمینه ی بی عدالتی هایی مردمی که برای بقای خود، بقای دیگران را مشکل می شمارند، شبیه هم، نسخه هایی را خلق می کنند که در برابر آن ها استعمال خواهند شد. 

3/6/1385ش

Related Articles

د سروزرو (طلايي) معبد پېژنئ؟

د سروزرو معبد (طلایي معبد) چې په (Golden Temple) سره مشهور دی د هند د پنجاب په امرتسر کې چې زموږ د هیواد ځینې خلک یې امبرسر بولي د سیکانو ستره ګورودواره ده، چې دوی یې د (دربار صاحب) په نامه هم یادوي. ددې معبد بنسټ د سیکانو د څلورم ګورو او لارښود (ګورو رامداس) له خوا اېښودل شوی دی. دسروزرو معبد (طلایي معبد) د نړۍ د ټولو سېکانو لپاره یو سپيڅلی عباد...

د قوشتپي کانال

د قوشتپي کانال!دا څنګه کانال او چیرته دی؟ اوږدوالی یې څومره دی، پلنوالی او نورې ډېري پوښتنې به دلته ځواب شې.دا قوشتیپه کانال دی👇دا کانال د افغانستان په درو ولایتو بلخ، جوزجان او فاریاب کي تیریږي.دا کانال 286 کیلومیتره اوږدوالی، 102 میتره پلنوالی او شاوخوا 8.5 میتره ژوروالی لري.دا وخت یاد کانال کي 3200 ماشینرې مصروفه ده او تقریباً 5500 کارېګر پکي ل...

ډیورنډ کرښه

  ډیورنډ کرښه 1- ډیورنډ کرښې په نوم پاکستان سره د افغانستان کوم تړون نشته د ډیورنډ کرښې په نوم تړون نژدې ۱۲۴ کال مخکې امیر عبدالرحمن خان د برتانیا تر سخت فشار لاندې له بریتانوي هند سره لاسلیک کړی. کله چې بریتانیا له هنده ووتله او هند وویشل شو، د انګریزانو له خوا له جوړ شوي پاکستان سره افغانستان د پولې یا سرحد په اړه هیڅ ډول تړون، توافق او معاه...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...

د وينا پر مهال د وېرې او فشار ختمول

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا چې موږ انسانان ټولنيز ژوند لرو، نو اړ یو چې د خپلو اړتياوو او مفکورو د وضاحت لپاره وغږېږو. خبرې کول زموږ د ژوند په هره برخه کې لیدل کېږي. په کور، کلي، دکان، ښار، مکتب، ښوونځي او ګڼو نورو ځايونو کې موږ خبرې کوو او خپل پپغام نورو ته رسوو.   ځينې خلک بیا د خبرو او وينا پر مهال تر وېرې او فشار لاندې وي. نه شي کولای خپل پيغام او...

له وخت څخه مخکي مو ويښتان ولي سپينږي درملنه يې څه ده؟

په تيرو وختونو کې به سيپن ويښتان د زړښت نښه بلل کيده خو اوس داسي نه ده بلکي د ډيرو پيغلو او ځوانانو ويښتان سپين دي. که تاسو هم له دې ستونزي څخه ځورپږي يعني د سر ويښتان مو مخکي له وخت څخه سيين شوي نو حتمن مو په بدن کې ځيني پيچلي بيلوژيکي ستونزي شته ، بايد درملنه يې وکړئ. اوس ډير وخت ليدل کيږي چې آن ۱۶ کلن تنکي ځوانانو هم د ويښتانو د سپيندو په لور ر...