چيک جمهوريت وپېژنئ!

ژباړه ـ ریاض مقامزی

د نړۍ د ښکلو او لرغونو هېوادونو په لړ کې د چیک (چک) هېواد نوم هم د پام وړ دی. تاریخي کلاګانې، د ژوند مناسب شرایط، طبیعي ښکلاوې او ورته مسایل هغه څه دي، چې ددې هېواد برم یې ساتلی دی. تاسو به په دې لیکنه کې د چیک جمهوریت په اړه هر اړخيز جالب معلومات ترلاسه کړئ.

چیک جمهوریت!

دا هېواد د اروپا په مرکزي برخه کې پروت دی، چې د اروپايي اتحاديې غړیتوب لري. د آلماني او اسلاوي فرهنګ ګډ ترکیب ددې هېواد د جوړښت اساس دی. پلازمینه یې پراګ نومېږي. 

چیک جمهوریت سیلانيانو ته ځانګړی ځای دی؛ هر کال ګڼ شمېر سیلانیان له دې هېواد څخه لیدنه کوي. په همدې دلیل یې اوسېدونکي د نورو هېوادونو له وګړو سره بلدیت لري او ښه رویه ورسره کوي.

چیک نسبتا کوچنی هېواد دی؛ آن د امریکا متحده ایالاتو کارولینا آیالت ترې لوی دی. خو دا په دې معنی نه ده، چې تاسو له ورک کېدو بېخي ډاډه اوسئ. که لږه اشتباه وکړئ، ممکن لاره ورکه کړئ. چیک له المان، اتریش، لهستان او ځينو نورو هېوادونو سره ګډه پوله لري. ګڼو ځنګلونو او غرونو ددې هېواد ښکلا څو چنده کړې ذه.

خلک یې له خوړو او څښاک سره ډېره علاقه نه لري؛ ممکن دا له دې کبله وي، چې چیکیان په کافي اندازه دوديزې مېلې او جشنونه لري. رسمي ژبه یې "چیکي" ده. همدارنګه د پپسو واحد یې کرون دی. د دین په برخه کې یې باید یادونه وشي، چې ډېر مذهبي خلک نه دي. ۳۴،۵ سلنه وګړي یې هېڅ دين نه مني. یوولس سلنه یې عیسویان دي او پاتې نور یې له بېلابېلو دينونو پیروي کوي. د یادولو وړ ده، چې چیکیان پر خدای باور لري. یعنې مطلق ملحدين نه دي.

په زړه پورې معلومات

• د کلاګانو هېواد؛ په چیک جمهوریت کې نږدې ۲۰۰۰ سترې کلاګانې او پاتې شونې یې موجود دي، چې په نړېواله کچه په یوه هېواد کې دا لوی رقم ګڼل کېږي.
• د غرونو وطن؛ کولای شو، چې ووایو، دا هېواد په بشپړه توګه د غرونو د لړۍ په واسطه احاطه شوی دی.
• د عاید وطن؛ که د سړي سر عايد محاسبه شي، په دې برخه کې د پراګ اوسيدونکي په ټوله اروپا کې لومړی مقام لري.
• په دویمه نړېواله جګړه کې المانيانو ددې هېواد د مالکيت دعوه درلوده، د چیک اوسېدونکي اکثریت اسلاو قوم پورې اړوندېږي؛ مګر یو شمېر یې د الماني ريښې دعوه هم لري.
• د نړۍ تر ټولو لویه ودانۍ د "پراګ کلا" بلل کېږي، چې د دنیا د ریکارډونو په کتاب "ګینیس" کې هم نوم ثبت شوی دی.
• د چیک جمهوریت له دوو پادشاهيو جوړی شوی دی. له تاریخي نظره، د چیک جمهوریت له Bohemia او March of Moravia څخه تشکیل شوی دی.
• په چیک کې تر ټولو مشهوره لوبه هاکي ده.
• په ټوله اروپا کې مجهز طبي اسانتياوې لري.
• ددې هېواد د پیسو واحد کرون دی.
• د چیک په جمهوریت کې تر ټولو لوړ ځای Snezka نومېږي، چې "۱۶۰۲ متره" لوړوالی لري.
• ددې هېواد نوي سلنه وګړي په متوسطه کچه زده کړې کړي دي.
• په پراګ کې د چارلز پوهنتون په ختيځه اروپا کې تر ټولو پخوانی پوهنتون بلل کېږي، چې په "۱۳۴۸م" کال کې تاسیس شوی دی.
• په شرقي اروپا کې دویم شتمن هېواد بلل کېږي.