To start downloading books

Please sign in or create an account.

د غوسې اجتماعي او روغتيايي زیانونه

د غوسې اجتماعي او روغتيايي زیانونه

لیکنه ـ فاطمه اعظم

قهر او غوسه تر هغه مخکې کنټرول کړئ، چې پر ژوند مو حاکم شي. د کنټرول وړ غوسه د ځينو ناوړه پېښو او خبرو په مقابل کې د بدن يو طبيعي عکس العمل دی؛ خو له حده زيات قهر او غوسه په ژوند کې د لويو ستونزو سبب کيږي. دغه ډول غوسې ته د ناروغۍ يو حالت ويلی شو چې ځان بايد ترې وساتو. 

 د قهر او غوسې زیانونه

د انسان ټولنيز شهرت زيانمنوي، له کورنۍ، ملګرو او همکارانو سره یې اړيکې خرابوي، د سمې پرېکړې واک ترې اخلي، کاروبار ته يې زيان اړوي، له داخلي سکون، دماغي ارام او خوښي مخه يې نيسي او احساسات يې بې توازنه کوي، نويو څېړنو ښودلې ده چې عمر هم لنډوي. 
 غوسه د انسان خوشالي وژني او ديوې ثانیې قهر په بدل کې ۳۰ ثانیې خوشالي له منځه ځي. همدا راز زړه ته تاوان اړوي، د وينې فشار لوړوي، د بدن دفاعي سيستم کمزوری کوي او د انسان څېره بدرنګوي. 
 قهر ځکه په زړه ناوړه اغېزه کوي چې له امله يې په بدن کې د اډرينالين او کورتيزون هورمونونه افرازېږي چې د زړه ضربان او چټکتيا زياتوي، ځينو غړو ته د وينې جريان زیاتوي او نورو ته يې کموي.
 د رګونو په منځ کې د سختوالي سبب کېږي چې رګونه تنګيږي ( او د وينې  فشار د همدې امله لوړيږي)، د رګونو د دېوال د تخریب سبب کېږي چې په پايله کې د زړه ناروغۍ رامنځته کوي. 
 د امريکا د زړه ناروغيو په ژورنال کې د ۴۴ څېړنو پر بنسټ د زړه د ناروغيو او منفي/ شديدو احساساتو تر منځ د اړيکو مسٔله ثبوت شوې ده.
 نه کنټرولېدونکی قهر او نور منفي احساسات په روغو خلکو کې ناروغي رامنځته کوي او د ناروغو خلکو ناروغي تشدیدوي. 

 د غوسې فزيکي اغیزې

قهر او غوسه په بدن کې د جګړې يا تېښتې ( Fight or flight ) ميکانيزم فعالوي چې د وېرې، وارخطايي او اضطراب په شان بدن ته د روحي فشار مسؤل هورمونه پمپوي.
 په دې حالت کې دماغو او کولمو ته د وينې جريان کموي او عضلاتو ته یې زياتوي چې دزړه د چټک ضربان،  حرارت او خوَلې کېدو سبب کېږي.
 په اوږده مهال چې د فزیکي او رواني نارغیو سبب کېږي. 
 او همداسې د قهر، غوسې او روحي فشار له امله ازاد شوي کيمياوي مواد او د هغو په پايله کې ميتابوليکي بدلونونه خطرناک روغتيايي عواقب لري چې يو څو يې دا دي: 
 سردردي، د ګېډې د درد په شان هضمي ستونزې، بې خوبي، زياتېدونکی اضطراب، ژور خپګان، د وينې لوړ فشار، د اکزيما په شان جلدي ستونزې، د زړه حمله او دماغي حمله. 
 مخکې له دې چې په  دې خطرناکو ناروغيو اخته شو بايد مخه يې ونيسو.

Related Articles

د کور عایق کول House insulation

د کور عایق کول      House insulationایا غواړۍ چې په ګرمۍ کې مو کور یخ وي ؟  ایا غواړۍ په یخنۍ کې مو کور ملایم ګرم وي ؟ که داسې کور غواړۍ نو ددې ستونزې حل ډیر اسانه او ارزانه دي ،دداسې کور د  د جوړولو پرمهال په کې عایق وکاروۍ .د عایق په کارولو سره انرژي تولید ته اړتیا کمیږي چې له امله نه یواځي مالي سپما کیږي بلکې ددې سربیره چاپیریال ته د مضره ګازونو...

سویزرلینډ وپېژنئ!

ژباړه ـ ریاض مقامزی ددې هېواد رسمي نوم د سویس کنفیدارسیون (Confoederatio Helvetica) دی، چې په "۱۲۶۲ زېږديز" کال کې تاسیس شوی. پر دې سربېره ددې هېواد نوم په آلماني کې Schweiz، ايټالویي کې Svizzera او فرانسوي ژبه کې د Suisse په شکل لیکل کېږي. دغه هېواد په "۱۸۱۵م" کې آزادي ترلاسه کړې ده. پايتخت یې د "برن" ښار دی او پولي هېواد یې فرانک نومېږي. ددې هې...

د نړېوال جام مخکښ توپوهونکي څوک دي؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د "۲۰۲۱ز" کال د کریکټ د شل اوریزو لوبو نړېوال جام بېګاه شپه پای ته ورسېد. ددې لوبلړۍ په ورستي پړاو کې د افغانستان په ګډون د دولسو "۱۲" هيوادونو لوبډلو برخه اخیستې وه، چې په پایلوبه کې اسټرالیا او نیوزلینډ سره مخامخ شول. اسټرالیا وکولای شول په دې لوبه کې بریا خپله کړي او ددې کال اتلولي پخپل نوم ثبت کړي. خو په دې ټوله لوبلړۍ کې ځ...

Recommended Articles

که مو ویښتان تویږي دا درې خواړه وخورئ

مهمه نه ده چې ويښتان مو اوږده، لنډ، صاف یا ګالګووتي او یا په هر شکل چې وي خو د ویښتانو تویدل یو داسې افت دی چې په ټولو راتللی شي. یوازېنۍ د خلاصون لاره ترې همدا ده چې اندیښنه کمه او کار ډیر وکړو. د ویښتانو تویدلو تر ټولو ستر او عام لاملونه اندیښنه، په بدن کې د ویښتانو پورې اړوند ویټامینونو کمښت، هورمونيکي ستونزې، بې کیفیته شامپو او نورو تولیداتو ک...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

خرمهره؛ تاسو یې په اړه څومره پوهېږئ!؟

 لیکوال: لطیف یاد په پخوانیو وختونو کې به خرو ته اوربشې ورکول کیدلې، چې ددغو اوربشو د خوړلو په پایله کې به تر څو کلونو وروسته د خرو د ژبې لاندې  وینه ټینګه  او غلیظه شوه او د یوه مرغېړي (غُدې) بڼه به یې ونیوله. وروسته به یې دغه مرغېړي (غُده) د خرو د ژبې د لاندینۍ برخې نه  د جراحي عملیاتو (آپریشن) په تر سره کولو وویستله او په جوشو شیدو (پیو) کې به...