To start downloading books

Please sign in or create an account.

Khalid Hemat 3 years ago 1,230
سقراط

سقراط

  سقراط  د نړۍ لومړنی فیلسوف ګڼل کېده، کتاب یې نه دی لیکلی، ځکه په لیکلو نه پوهېده. سقراط ډېر بدرنګه وو او شاګرد يې له داسې مجسمې څخه بېلګه وړاندې کړه.

 که څه هم ظاهري مسخره وه، مګر دننه بیا يوه عجيبه او بی مثاله انسان وو.

وتی د سقراط مور یوه قابله وه او پلار یې مجسمه جوړوونکی و، سقراط هیڅکله د پیسو ګټلو کې جدي نه و، ځکه به یی ورسره میرمن تل جګړه کوله. خو سقراط يي قیصه کي هم نه وو...کاټو، د سقراط یو شاګرد چې د یوې هوسا کورنۍ څخه دی، لیکي: یوه ورځ چې د سقراط کور ته ورغلم ومې لیدل چې سقراط د کور په دروازه کې ناست دی او میرمن یې ورته بد رد وایي، د سقراط په شونډو مسکا راغله کله چې میرمن یې ولیدل چې سقراط هیڅ ځواب نه ورکوي نو په غوسه یې کوټي ته لاړه. کوټي ته لاړه او د اوبو ډک لوښې یې راوړپه سقراط باندې یی اوبه توی کړي. سقراط وخندل او راته یې وویل:

  کاتو زه پوهیدم چې ورېځې تندریږي او باران به کیږي ...

افلاطون د سقراط بل شاګرد.

افلاطون خپل استاد سقراط ته راغی او ورته یې وویل:

ستا نوکر په بازار کې ولاړ و، ستا په اړه یې بدی خبرې کولې...»

 

سقراط وخندل او ویې پوښتل:

 "هغه څه ویل ...؟"

 افلاطون په احساساتي ژبه ځواب ورکړ:

"هغه ستا په اړه وایل _ _ _"

 سقراط ورته اشاره وکړه چې چپ شه او ویې ویل:

  دريو پوښتني مخکي له دي چي ته هر څه ووايي.

 تحلیل یې کړئ او بیا پریکړه وکړئ که تاسو ما ته وايي او که نه ... "

 افلاطون وپوښتل:

" استاد، درې پوښتنې څه دی...؟"

 

سقراط وویل:

  "ایا تاسو ډاډه یاست هغه څه چې ما ته یې ویل سل په سلو کې ریښتیا دي ...؟"

افلاطون په انکار سر وښوراوه، سقراط وخندل او ویې ویل:

  نو دا به څه ښه وي چې تاسو ماته دا ووایاست ...

 افلاطون په خاموشۍ د سقراط مخ ته وکتل، سقراط وویل:

  "دا لومړۍ پوښتنه وه. اوس موږ دویمې پوښتنې ته راځو.  هغه څه چې تاسو ما ته وایئ ښه خبره ده ...؟

افلاطون په انکار سر وښوراوه:

"نه، دا یو بده خبره ده."

سقراط وخندل او ویې ویل:

"ایا تاسو فکر کوئ چې تاسو باید خپل ښوونکي ته یو څه بد ووایاست ...؟"

افلاطون په انکار سر وخوځاوه. سقراط وویل:

لکه څنګه چې دا دویم معیار هم پوره نشو!

افلاطون چوپ پاتي شو.

خو سقراط د لږ ځنډ وروسته دریمه پوښتنه کوي.

وايي:

هغه څه چې ته يی ماته وايي زما په ګټه دي؟

افلاطون په انکار سر وښوراوه او ویې ویل:

نه استاد، دا ستاسو لپاره هیڅ ګټور ندي.

 سقراط وخندل او ویې ویل:

چي دا خبره زما لپاره ګټوره نده نو د اوريدلو او ويلو يي څه ضرورت...

افلاطون چوپ شو او ښي طرف ته يي کتل، د سقراط صبر د حيرانتيا وړ وو، سقراط يواځيني شخص وو چي په واورو کي به پخيبله ښپی ګرځیده، او په ځواني کې د جنګ د بهادري انعام هم اخیستی وو.

سقراط خپل ډېر وخت د اتن په باغونو او بوتانو او نورو نارواه معبودانو په منځ کي له خپلو شاګردانو سره په خبرو تېراوه.

دوه نیم زره کاله پخوا، عجیب فیلسوف یوازې د فلسفې څرګندونه نه وه کړې، هغه یو کتاب یا حتی د څلورو مخونو یوه لنډه مقاله هم نه ده پریښې. هغه څه ونه لیکل. هغه خپله کومه فلسفه نه درلوده، د دې پر ځای چې خلکو ته یو څه ووایي، له هغوی څخه یې زیاتې پوښتنې کولې، د ده فلسفه د ده پوښتنې وي . چا ورته وویل:

د ډیلفي په معبد کې یو غږ اوریدل شوی.

دا چې سقراط په إتن کې ترټولو هوښیار سړی دی ... "

 سقراط وخندل او ځواب یې ورکړ:

  "زه هوښیار یم ځکه چې زه د ناپوهۍ احساس لرم ..."

 یو سهار چې سقراط بازار ته راغی نو ویې لیدل چې د ده پر ضد لاندې پریکړه لیک لیکل شوی دی:

"سقراط جرم کړی دی، لومړی جرم یې دا دی چې د هغه معبودانو عبادت یې نه دی کړی چې دا ښار یې عبادت کوي، بلکې د خپل ځان لپاره یې نوی خدای راوړی دی، دا یې دویم جرم دی، چې ځوانان خرابوي، نو سزا یې دا ده. مرګ..."

د دې تور تر شا لوی انګیزه د انیټس په نوم یو چرم پلورونکی و. هغه له سقراط سره شخصي کرکه درلوده. خبره دا ده چې سقراط د هغه زوی ته مشوره ورکړه چې د څرمن کار پریږدي او فلسفه تعقیب کړي. انیټس فکر کولو چي د زوي د ګمراه کولو کوشش کيږی.

له همدې امله، سزا باید له مرګ څخه کمه نه وي. په دې توګه چرم او پوهه یو له بل سره مخ شول. فتحه چرم ته لاړه. سقراط ونیول شو او محاکمه شو. سقراط که غوښتلای نو د مرګ له سزا به تښتېدلی وای. دلیل دا دی چې د اتن په قانون کې داسې حکم شتون لري.

يعنې هر هغه څوک چې د مرګ په سزا محکوم شي کولای شي جلاوطني د بديل سزا په توګه غوره کړي. دا داسې وه چې په اعدام محکوم شوي کس ته دا اختیار هم و چې خپل دولت پریږدي او په دې توګه د مرګ له سزا څخه وتښتي. سقراط کولی شول چې داسی وکړی، مګر هغه تیښتې ته چمتو نه و.

د هغه وخت راغلی و او هغه د تګ لپاره چمتو و. کله چې د سقراط د ژوند وروستۍ ورځ راغله، د هغه ډېر شاګردان د هغه لیدو ته راغلل.

شاګردان د سقراط په شاوخوا کې راټول شوي وو، سقراط له دوی څخه یو ځان ته رابلي. د هغې ویښتان هم لمس کوي.

او په ورته وخت کې د ژوند، مرګ او د روح د ابدیت په اړه خپل فکر څرګندوي. دی وايي:

مرګ ابدي خوب دی، دا د نفس د بخښنې خوږ ابدي حالت دی، چې په کې نه ظلم، ظلم او بې عدالتي، نه مایوسي او نه درد شته.

یا دا هغه دروازه ده چې له ځمکې څخه جنت ته ننوځو، دا د بنده ګانو گردش دی چې موږ نېغ په نېغه د خدای کور ته رسوي او د هغه ځای ملګرو هیڅوک د هغه د فکرونو له امله نه دي په دار کړي، نو وخانده او افسوس مه کوه. کله چې ته زما قبر ته راښکته شې نو پوه شه چې ته یوازې زما جسد ښخوې، نه زما روح..."

کله چې په اعدام محکوم شو، نو د هغه یو شاګرد د زندان په کوټه کې د هغه لیدو ته راغی او ویې ویل: افسوس زموږ ښوونکی په بې ګناه وژل کیږي

 سقراط په خندا خندا وویل: نو ته غواړې چې زه له ګناه وروسته مړ شم؟

 له مرګ نه څو شېبې وړاندې د سقراط یوه شاګرد ترې وپوښتل:

"چيرته به ښخ شي...؟"

 سقراط ځواب ورکړ:

  "آيا زه کولی شم چې ستا لاسونه په لاس کې واخلم، هر چیرې چې ته غواړئ همغلته مي ښخ کړه ..."

 سقراط وخندل ........

هغه د ژړيدونکي شاګردانو په مخ کې د زهرو یوه پیاله وڅښله. دا پیښه په 399 BC کې په اتن کې واقع شوه.

--

ژباړه: خالد همت

Related Articles

د لوړو نرخونو د کنټرول یوویشت حللارې

1- تر ډیره بریده خلکو سره دا اندیښنه وي چې هر وخت افغانی ارزښت له لاسه ورکوي نو په همدې اساس دوی غواړي ډالر ځان سره سپما کړي کوم چې د نرخونو په لوړوالی کې مهم رول لري نو باید خلک له دغې کړنې لاس واخلي.   2- هیوادوال باید په ټولو راکړو ورکړو کې له افغانیو څخه استفاده وکړي.   3- دولت ته پکار دي چې د لویو تولیدي شرکتونو کلک حمایت وکړي او د دوی امن...

د پښتو ژبې اوسني لیکدود ستونزې او فونیمیکه الفبأ

که څه هم ژبه او لیک سره نږدې اړیکې لري خو بیا هم ژبه بېله پدیده ده او لیک بېل. ژبه له غږونو جوړ سیستم دی، چې د پوهولو او راپوهولو غوره وسیله ده. لیک بیا له سیمبولونو څخه جوړ شوی نظام دی، چې د وینا انځوریزه بڼه ده. د پښتو ژبې مروج لیکدود عربي دی او د ځینو ستونزو له امله یې وخت ناوخت د بدلون غوښتنه کېږي. یادې ستونزې په عمده ډول داسې بیانولی شو. ۱ ـ د...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

Recommended Articles

ملا نصرالدین څوک و؟

ملا نصرالدين ته ترکان حواجه يا خواجه نصرالدين وايې، افغانان او اير انيان يې ملا نصر الدين (ملا نصرودين) بولي،عربان يې دجحا نصرالدين او افندي نصرالدين په نامه پيژني٠  ملا نصرالدين د يوه روايت پر بنسټ په اوومې هجري پېړۍ کې چې د١٢٠٩ زېږدېز/میلادي کال سر ه سمون خوري دسلجوقي واکمنۍ په زمانه کې دتر کيې دخورتو په ښار ګوټي کې دې نړۍ ته سترګې پرانيستلي دي...

په ځوانۍ کې د ويښتانو سپينېدل او درملنه

د ويښتانو سپينېدل اکثراً د زړښت معنا ورکوي نو ځکه خو انسان د خواشينۍ احساس کوي؛ مګر دا لا ډېره خواشينوونکې وي، چې په ځوانۍ کې مو ويښتان سپين شي. په طبیعي توګه د سپين پوستو ويښتان نسبت تورپوستو ته ژر سپینېږي. معمولاً په سپين پوستو کې د ويښتانو سپينېدل د ژوند د څلورمې لسیزې په لومړيو کې پيلېږي، مګر په نورو نژادونو کې دا حالت د څلورمې لسیزې په وروستيو...

وړیا PDF کتابونو معتبر سایټونه

وړیا pdf کتابونه چیرته پیدا کړو؟ ځواب: 👇 دلته میلیونونه کتابونه موندلی شئ  دا چې یو زیات شمیر کتاب لوستونکو او څېړونکو هیواد پریښی او له بده مرغه نورو هیوادونو کې د پښتو او فارسي کتابونو چاپي نخسې نه موندل کیږي او ددې ترڅنګ د هیواد په دننه کې هم د کتاب بازار سوړ شوی، له بهر څخه واریدیدونکي کتابونه محدود شوي دی نو ځکه مې لازمه وبلله د کتاب د نړیو...