To start downloading books

Please sign in or create an account.

Ketabton 4 years ago 3,040
اپلاتون (افلاطون) څوک و ؟

اپلاتون (افلاطون) څوک و ؟

اپلاتون د سقراط ( Socrat )شاګرد او د ارسطو ( Aristotle) استاد و .
مبالغه به نه وي که ووايو چې اپلاتون د نړۍ تر ټولو نامتو فېلسوف او عالم و . د هغه د مړينې څخه د شاوخوا 2400 کلونو تېرېدلو وروسته هم د هغه نوم د خلکو په ژبه دی ، لا هم په شعرونو او متلونو کې ېادېږي او ژوندی دی .
د اپلاتون نوم اکثرآ علم ، پوهې او فلسفې لپاره د ېوې مترادفې کلمې په څېر کارول کېږي او اکثرېت خلک پخپله د دغه فيلسوف د ژوند او شخصېت په باب هېڅ مالومات نه لري ؛ (هڅه مې کړې چې ېو څو ټکي په دې هکله راغونډ کړم) .
د زېږېدنې د نېټې په هکله ېې دقيق مالومات نه شته خو څېړونکي وايي چې هغه تر ميلاد 427 ېا 429 کاله مخکې د يونان په اوسني پاېتخت ( آتن) او ېا هم ېو بل ښار ( آېجاېنه Aegina) کې زېږېدلی و .
تاريخ څېړونکي زېاتوي چې د هغه اصلي نوم ( اريستوکل) و خو بېا وروسته هغه ته د (Platon - اپلاتون) لقب ورکړل شوی چې په يونانۍ ژبه کې د دې کلمې ماناوې ( پراخ ، پلن ، سورور ، پراخو اوږو والا کس ) دي . ځينې محققين په دې اند دي چې هغه ته دغه لقب د هغه د پراخ اندام او پراخه ( پلنو )اوږو له کبله ورکړل شوی و ؛ نور وايي چې د دغې نومونې علت د هغه پراخ شهرت و ؛ او ېوه بله ډله وايي چې هغه د پراخ تندي ( پیشانی ) خاوند و ځکه نو ېاد لقب ورکړل شوی و .
وېل کېږي چې اپلاتون تر شل کلنۍ پورې ېو عادي يونانی ځلمی و ، سپورت ېې کاوه ، ډېر پېاوړی جنګیالی و او په ورزشي سېالېو کې ېې ګډون کاوه ؛ خو د هغه ژوند هغه وخت په بشپړ ډول بدلون وکړ کله چې دی د هغه وخت د ستر فېلسوف سقراط سره آشنا او د هغه شاګرد شو .
سقراط د هغه وخت د حالاتو او شراېطو پرخلاف نظرېات لرل ؛ د هغه زېات ټينګار د انسان د طبېعت پر پېژندنه و . د سقراط دغه نظر پر اپلاتون ډېر اغيز وکړ او هغه خپله ټوله پاملرنه ېادې موضوع ( د انسان پېژندنې) ته واړوله تر څو چې د هغې ژورو ته ځان ورسوي .
د سقراط دغه نوي فکرونه او نظرېات ( فلسفه) د وخت د يوناني واکمنو خوښ نه شول ؛ دغه فلسفه ېې شرک وبلله او هغه ېې خپلو خداېانو ته په بې احترامۍ او د نوي دين جوړولو په تور د مرګ په جزا محکوم کړ ؛ د اپلاتون او نورو شاګردانو ډېرو هڅو هم سقراط ونه ژغوره او په پای کې هغه ووژل شو ...
د استاد مرګ پر اپلاتون ډېره بده اغيزه وکړه ، له آتن څخه ووت ، نورو ښارونو او هېوادونو ته ېې مخه کړه .
تر ډېر اوږده سفر او ډېرو ناخوالو ؛ خو پخو شوو فکرونو او تجربو حاصلولو وروسته بېرته آتن ته راستون او هلته ېې ېوه اکاډمي جوړه ، خپل ټول پلوېان ېې په کې راټول او هغوي ته ېې د خپلو افکارو او نظریاتو په ورزده کولو پېل وکړ .
په همدې اکاډمۍ کې او د اپلاتون تر ښوونې لاندې د هغه وخت ېو بل نامتو فېلسوف (ارسطو) نړۍ ته وروپېژندل شو .
اپلاتون په 80 کلنۍ کې مړ شو خو هغه د ژوند د ډېرو اړخونو په باب ليکل شوي کتابونه او نور اثار پرېښودل چې حتا تر اوسه لوستل کېږي .اکثره هغه فلسفي نظرېات او بحثونه چې پېړۍ پېړۍ د فکري خلکو تر مېنځ روان وو او تر نن ورځې پورې رارسېدلي دي د اپلاتون له مهاله راپېل شوي او سرچينه ېې د اپلاتون درسونه او د هغه اکاډمي وه .
هغه لومړنی کس ګڼل کېږي چې د انسان ، نړۍ او کاېناتو د جوړښت په باب او د ټولنې د سالمې ادارې په هکله وغږیده او منظمې ليکنې ېې پرې وکړې .
( اوس همدومره خو د د دغه ستر فېلسوف په هکله به انشاالله بېا هم وغږېږو . )
د مالوماتو سرچينه : ویکيپيډیا +

Related Articles

افغانستان د بندونو د زېرمو حجم

د افغانستان د بندونو د زېرمو حجم:۱. کجکي په هلمند کې ۱.۵ میلیارد متر مکعبه۲. دهله په کندهار کې ۱ میلیارد متر مکعبه۳. افغان-هند دوستی (سلما) په هرات کې بند ۶۶۰ میلیون متر مکعبه۴. نغلو په کابل کې ۵۰۰ میلیون متر مکعبه  - د سروبي او دورنټې بندونه لږ زېرمه لري او اوبه یې نغلو ورته تنظیموي.۵. سردې په غزني کې ۱۶۵ میلیون متر مکعبه۶. د کمال خان بند ۵۲ میلیو...

د اسلامي همکاریو سازمان وپېژنئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی   په نړۍ کې بېلابېل سازمانونه د خپلو اهدافو لپاره کار کوي. یو له دوی څخه د اسلامي همکاریو سازمان هم دی، چې نن (ډیسمبر، ۱۹، ۲۰۲۱ز) یې د افغانستان په اړه ناسته درلوده، ترڅو په افغانستان کې پر روان وضعیت خبرې وکړي. شاید تاسو ته هم ددې سازمان په اړه پوښتنې پیدا شوې وي؛ موږ هڅه کړې ده، چې په دې لیکنه کې ددې سازمان په اړه تاسو ته د پ...

په ساختمان کی پټ بیم څه ته وایي؟

پټ بیم څه ته وایي؟ پټ بیم هغه بیم ته ویل کیږی، چې ضخامت یې د سلب د ضخامت سره مساوی وی. پټ بیم ته concealed beam هم وایې.عموما  بیم د سلب د ضخامت څخه زیات ضخامت لری خو پټ بیم د سلب ضخامت سره یو شان ضخامت لري مګر د هغه سیخ بندی د سلب څخه جدا ترسره کیږی او د نورمال بیم په څیر ګژدمک او طولانی سیخان لری ،نو ځکه د کانکریټو اچولو څخه وروسته نه لیدل کیږی....

Recommended Articles

که دا عادتونه خپل کړئ له غربت څخه خلاصېږئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی دا به سمه خبره وي، چې شتمني له قسمت سره تړلې ده؛ خو دا خبره هم هېڅکله غلطه نه ده، چې ستاسو عادات په دې برخه کې رغنده رول لري. که تاسو هر څومره ډېرې پیسې ولرئ؛ مګر پر مصرف، پانګونې او نورو لاروچارو پوه نه شئ ډېر ژر به مو غربت د کور تر دروازو ورسېږئ. یا که ډېر غریب هم یئ؛ مګر دا لارښوونې عملي کړي، نو ډېر امکان شته، چې له غربت څخه...

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...

څنګه کولای شو ښه شخصيت ولرو؟

 په دې لیکنه کې به تاسو هغه لارښوونې ولولئ، چې تاسو ځانګړي کوي او خلک به مو شخصيت ته درناوی لري.   خپل ظاهر ته ارزښت ورکړئ د هرې اړیکې په شروع کې ظاهري شکل خورا اړین فکټور ګڼل کېږي. په هاروارډ پوهنتون کې ترسره شوې څېړنه ښيي، چې انسانان ظاهر ته په کتو په لومړۍ ليدنه کې د مقابل لوري په اړه له ۳ نه تر ۷ ثانيو پورې  قضاوت کوي.  ددې لپاره چې ځانګړي و ا...