To start downloading books

Please sign in or create an account.

امپریالېزم وپېژنئ!

امپریالېزم وپېژنئ!

په مستقیمه توګه د یوې خاورې نیولو او یا د یوې سیمې د اقتصادي کنټرول تر لاسه کولو لپاره د دولت پالیسي او کړنو ته امپریالېزم وایي، د واک او د حاکمیت سیمې پراخولو لپاره پالیسي ته وایي تر څو د یوې سیمې په اقتصاد کنټرول وکړي او یا په مستقیمه توګه سیمه اشغال کړي. د یادې چارې لپاره نرمه پالیسي, سیاسي خوځښت او وسله وال ځواکونه دواړه کاریږي. یاده اصطلاح ډېر وخت په نړیوال پروپاګند کې کاریږي تر څو د مخالف لوري بهرنۍ پالیسي بې اعتباره کړي او غندنه یې وکړي. امپریالېزم له نوي امپریالېزم سره توپیر لري. یوازې امپریالېزم د ۱۵ او ۱۹ پېړۍ ترمنځ د اروپایانو لخوا د امریکا مستعمره کېدو ته کاریږي خو نوی امپریالېزم (new imperialism) له ۱۹ پېړۍ وروسته د جاپان، متحده ایالتونو او اروپایي ځواکونو لخوا په سیمو کې د واک او مستعمرو پراخېدو ته کاریږي خو دواړه د امپریالېزم ډولونه ګڼل کیږي. مدیترانه، په غربي اسیا او چین کې امپریالېزم پر له پسې او اوږد د امپراتوریو تاریخ لري. د اشوریانو امپراتوري چې په خلکو یې ډېر ظلمونه کړي له زېږدیز کال څخه د ۶ او ۴ پېړیو وړاندې تر منځ یې د پارس یا فارس امپراتوری ځای ونیوه. د پارس امپراتورۍ د اشوریانو په پرتله د مستعمرو خلکو ته ډېره ازادي ورکړې وه تر څو یې امپراتوري نسکوره نشي. د پارس امپراتورۍ یونانیانو ته لار پرانیسته او له زیږېدیز کال څخه وړاندې د ۳۵۶–۳۲۳ کلونو ترمنځ د مکدونیا الکسندر یونانۍ امپراتوري پراخه کړه. الکسندر وتوانیده چې ختیځه مدیترانه له لوېدیځې اسیا سره یوه کړي او یا د دواړو ترمنځ یووالی رامنځته کړي خو بل نظر یې چې (cosmopolis) وو یوازې یو خوب پاتې شو. د کوزموپولیس (cosmopolis) مانا نړیوال ښار ده او الکسندر غوښتل چې په دې نړیوال ښار کې ټول خلک په همغږۍ او مساواتو کې ژوند وکړي. د کوزموپولیس چاره د پخواني روم خلکو هغه وخت نیمګړې پلي کړې وه کله یې چې خپله امپراتوري له انګلستان تر مصر پورې وغزوله. کله چې روم مات شو نو بیا هېڅکله داسې امپراتوري رامنځته نشوه چې هیوادونه د یو متحد ځواک په څېر سره یو وي. د ۱۵ او ۱۸ پېړۍ تر منځ فرانسې، نیدرلنډ، پرتګال، هسپانیا او انګلستان په اسیا او افریقا کې خپلې مستعمرې جوړې کړې کومو چې تر یوې پېړۍ پورې دوام وکړ خو وروسته له سخت مقاومت سره مخ شول. وروسته یې د لمړۍ نړیوالې جګړې او ۱۹ پېړۍ تر نیمایي پورې بیا ځلې د امپریالېزم له سختو پالیسیو کار واخیست. په دې نوملړ کې وروسته جاپان، متحده ایالتونه، روسیه او ایټالیا هم ورزیات شول. عصري امپریالېزم له پورته تعریف سره ډېر توپیر لري خو موخه یې یوه ده یوازې یې شکل او پلي کوونه کې توپیر ده.

ذکریا رحیمي

Related Articles

دڅوژبې د زده کړې ګټې

لیکوال: اسمعیل معصوم دنورو ژبو دزده کړې ګټې   په نني دور کې د نورو مسلکونو دزده کړې ترڅنګ د یوې دویمې یادیوې بلې ژبې زده کول دپخوا په نسبت ډیر شوي دي. داچې ولې خلک یوه دویمه یا  دخپلې ژبې ترڅنګ یوه بله ژبه زده کوي غواړم په دغه لیکنه کې يې په اړه مستند ځوابونه در سره شریک کړم. باید یادونه وکړم چې دیوې دویمې یا د بلې ژبې  دزده کولو لپاره کالونه ک...

د ګلپپانو روغتيايي ګټې

ژباړه ـ ریاض مقامزی ګلپيان د هغو سبزیجاتو له ډلې څخه دي، چې د انسان بدن ته ګڼې روغتيايي ګټې رسوي. تاسو به ددې لیکنې ترپایه د ګلپي په اړه هر اړخیز معلومات ولولئ.  لومړی| غذايي ارزښت د سبزيجاتو، مېوو او خوړو چې څومره غذايي ارزښت لوړ وي هومره یې بدن ته ډېره ګټه رسېږي. په دې معنا چې د بدن د اړتیا وړ مواد پوره کوي؛ نو په همدې خاطر وړاندې له دې چې د ګ...

!د عاشقۍ جالبه کیسه

د عاشقۍ جالبه کیسه! یو هلک په یوې دیندارې نجلۍ ميين و، څه موده پس نجلۍ بل چا سره واده وکړ، هلک د غمونو په سمندر کې ډوب شو، د ژوند شيبي ډيرې ترخې شوې، بالاخره په ډير همت نجلۍ ته یې يو ليک واستوو، ګرانې! ډيره هڅه مي وکړه، چې واده درسره وکړم، خو د قسمت کرښو ناکام کړم، په خپل ژوند پورې تنګ شوی يم نور نه غواړم چې له تا پرته ژوندی پاتې شم، خو يوه هيله م...

Recommended Articles

عثمان کاکړ څنګه ووژل شو؟

پښتونخوا ملي عوامي ګوند ادعا کوي چې د دغه ګوند صوبايي مشر عثمان خان کاکړ وژل شوی دی او دوی سره دې لړ کې کافي ثبوتونه شته. یو شمېر نورو ځايي سیاسي ګوندونو هم د یاد ګوند ملاتړ کړی او د بلوچستان صوبايي حکومت وايي، د پېښې په هکله به څېړنه کوي. د یادونې ده چې د روانې جون میاشتې پر ۱۷ نېټه ویل شوي و، چې د عثمان خان کاکړ سر سخت ټپي شوی دی. له پېښې وروست...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

له وخت څخه مخکي مو ويښتان ولي سپينږي درملنه يې څه ده؟

په تيرو وختونو کې به سيپن ويښتان د زړښت نښه بلل کيده خو اوس داسي نه ده بلکي د ډيرو پيغلو او ځوانانو ويښتان سپين دي. که تاسو هم له دې ستونزي څخه ځورپږي يعني د سر ويښتان مو مخکي له وخت څخه سيين شوي نو حتمن مو په بدن کې ځيني پيچلي بيلوژيکي ستونزي شته ، بايد درملنه يې وکړئ. اوس ډير وخت ليدل کيږي چې آن ۱۶ کلن تنکي ځوانانو هم د ويښتانو د سپيندو په لور ر...