هغوی چی یوه ښځه لری ولولی

زمادی غاړه خلاصه وی زه هم داخل یم پکی 
څوک چې په یوه مېرمن راضي شو او ټول ژوند یې ورسره تېر کړ، هیڅوک نه دی، مجلس کې یې مه پرېږدﺉ!

قاضي ابوالسعودويلي دچاچه يوه ښځه وي هغه کس دخلګو ترمنځ دفيصلي اوحکم کولو صلاحيت نلري،

ابوحيان توحيدي ويلي ماداسي قوم ليدلی چه هغوی به ديوي ښځي والاکس په خپل مجلس کي نه پريښودی اوهغه ته به ئي په ټيټه سترګه کتل،

صاحب ابن عباد:و يلی(مادپوهي خاوندان وليدل داسي اصطلاح ئي کارول چه دچابه تر يوه ډيري  ښځي وې  به چه فلاني مړسو ترده لاندي فلانی اوفلانی ښځه وه،
اوچه دچابه يو ښځه وه نودوی به ويل چه پرفلاني سربيره يوه ښځه وه 

ابن سينا: ويلي (دکوم سړي چه ښځه يوه وي هغه په ځاني اوروحي تکليف اخته وي په ځواني کي به دسپين ږيرتوب احساس کوي دبدن هډوکو اوملا درد څخه به شکايت کوي.خوشحالي به ئي کمه وي شکايت اوفرياد به ئي زيات وي)

 ابن خلدون: ويلی( هغه امتونه اوډلي چي هلا ک سويدي په هغوی ټولو کي مادغه يو عادت ليدلی  چه دهغوی  عادت به ديوي ښځي سره نکاح کول وو،)

عابد بن ميسار: وايي( دهغه سړي عبادت صحيح اوپه توجه باندي نه وي دچاچه دزړه ملګری انډيوال يو وي
.يعني.ښځه يوه وي.)

ومأمون دهارون الرشيد زوی ته : ئي وویل چه په بصره کي داسي قومونه سته چه هغه صرف يوه ښځه لري.ده وويل هغه هيڅ سړي ندي.ځکه ښځي ددوی خاوندان اومړونه ګرځيدلي.هغوی.دانساني عادة اونبوي سنت خلا ف عمل کوي.)

ابن يونس المزني : ته يوچاوويل چه ولي يهود اونصارى دډيرو ښځو سره نکاح کول پريښوده ؟
ده ورته وويل ځکه چه داهغه قوم دي چه دالله د غضب اومسکنةاوفقرورباندي نازل سويدي
 نوهمداکاريي دذلت نښه ده

. ( أبي معروف الكرخي ته:  ئي وویل .چه دهغو خلګو اړوند څه نظرلرئ کوم چه تريوه ښځه زياتي نکوي اوداکارپرهيزګاري بولي.؟ده ورته وویل چی دغه خواران ليونيان دي هغوی دابوبکراوعمر.عثمان او علی.لسمه اندازه تقوای ته نسي رسيدلاي هغوی په يوه ښځه کفايت ندی کړي
. 
د ابن فياض څخه سؤال وسو چه ديوې ښځې وال څرنګه خلګ دي؟هغه وويل چه داتيارمړي دي صرف خوراک اوچښاک کوي..

کله چي ابن إسحاق النيسابوري ته دالكرك دسيمي واکمني لاس ته ورغله نو پرهغه خلګو ئي دولتي عطاء اومرسته بنده کړه چه ښځه به ئي يوه وه.يوچاوپوښتل چه دا کار دی ولی وکړ؟ده ورته وويل چه دامالونه موږ احمقانو ته نه ورکوو.
.

ابن عطاء الله څخه ديوې ښځې والا خلګو اړوند سوال وسو؟ده وويل کوم خلګ چه دخپلو اکابرو اوغټانو تګلاره پرېږدي موږ هغه په کوچنيانو کي شمارو. ( مقصد درسول صلی الله عليه وسلم ا وداصحابو)تګلاره وه..

کله چه تقي الدين المزني مشهورفقيه وسمرقندته لاړ.خلګوورته وويل چه داداسي خلګ دي 
چه تريوه ښځه زياتي نلري.ده ورته وويل داهغه خلګ دي چه مسلمانان خودي .البته ددين په بارک کي شک لري.
.. بیايي دغو خلکو ته وعظ او نصيحت شروع کړاوهغوی ئي وهڅول يوه مياشت لاتيره سوې نه وه  چه درې.زرو کسانوته ئي نکاح وروتړل ترڅو چه ددوی په سيمه کي.نه يوه پېغله اونه کونډه بې واده پاته سوه له:
 
إمام الحصري :وايي كله چه الله تعالي دښځو دنکاح ذکرکوي نوله  دوو. څخه ئي شروع  کوي بيادرې. بياڅلور اويوه بيخي په آخرکي ذکرکوي،( مثنى وثلاث ورباع)،
داځکه چه ديوې ښځي والا خلک کمزورې اودعدالت اواعتدال دځواک څخه محروم او بې برخې خلګ دي.
.  ددكتور سليمان عباس البياضي څخه.
کاپی