To start downloading books

Please sign in or create an account.

د زیتون بانو لنډ ژوندلیک

د زیتون بانو لنډ ژوندلیک

لیکنه ـ ریاض مقامزی

په پښتني ټولنه کې چې د ښځو پر وړاندې ګڼ شمېر ننګونې موجودې دي، د یوې مېرمنې دومره شهرت یوازې او یوازې د ډېر زحمت او جرأت پایله کېدای شي. آغلې بانو د خپل ژوند په اوږدو کې ګڼ شمېر داستاني آثار وپنځول او د یوې لوستې پښتنې مېرمنې په توګه یې خپل مسولیت ادا کړ. د نوموړې په مړینې سره د پښتو ادب یوه سرشاره چینه وچه شوه. په دې لیکنه کې یې د ژوند او فن په اړه خبرې شوي دي. 

 

مېرمن بانو څوک وه؟

د پښتو داستاني ادب دې پیاوړې لیکوالې د "۱۹۳۸ز" کال د جون پر اتلسمه نېټه دې نړۍ ته سترګې پرانیستې. د زېږېدو ځای یې د پېښور، "سپينه وړۍ" کلی دی. دا چې آغلې بانو په یوه متدینه او ادبپاله کورنۍ کې زېږېدلې/لویه شوې وه؛ نو ځکه د یوې شاعرې او لیکوالې په توګه څرګنده شوه. د نوموړې پلار "پیر سید سلطان محمود" او نيکه "عبدالقدوس تندر" هم پیاوړي شاعران وو.

آغلې بانو له پوهې او ادب سره د مینې له کبله تر خپله وسه لوړې زده کړې وکړې. د خپل تعليمي ژوند په لړ کې یې درې ماسټریانې ترلاسه کړې. نوموړې د اسلامیاتو، پښتو او اردو ادب په برخه کې دا علمي درجې ترلاسه کړې وې. لومړنۍ او د لیسې زده کړې یې د پېښور په اسلامیه کالجېټ او الیزابیت د نجونو په لیسه کې ترسره کړي دي.

آغلې بانو د لیکوالۍ ترڅنګ په پېښور راډيو او تلویزیون کې هم دندې ترسره کړي دي. ورسره ـ ورسره د باچاخان د ټولنیز خوځښت (خدایي خدمتګارانو) یوه فعاله غړې هم پاتې شوې ده.

 

ادبي ژوند

که د پښتو په داستاني ادب کې د مېرمنو د ونډې خبره کوو؛ نو واضحه خبره ده چې په لومړيو کرښو کې به د آغلې "زیتون بانو" نوم وي. نوموړې یو له هغو لیکوالو ده، چې شاعري یې لږه کړې او خپل ټول قوت یې په افسانه نګارۍ (کیسه لیکنه) کې ازمایلی. د کیسو سوژې یې ټولنیز دي او تر ډېره د پښتنو مېرمنو د ژوند پر ستونزو، ربړونو او کړاونو غږېږي. 

د نوموړې ګڼ شمېر ډرامې د فلم په بڼه جوړې شوې او د پاکستان د دولتي تلویزیون له لارې خپرې شوي دي. د ادبي هلو ځلو له کبله ورته د پاکستان حکومت د "تمغه امتیاز" لقب هم ورکړی دی. همدارنګه په "۲۰۱۶م" کال کې دملګروملتونو (يو اين ايف پي اې) او (يو اين ويمن) په يوه غونډه کې د پښتو ادب د لومړۍ مېرمنې لقب هم ورکړ.

تر دې دمه یې ګڼ شمېر آثار پښتو ژبې او ادب ته ډالۍ کړې دي. نوموړې د شعرونو ترڅنګ، یوه د ډارمو ټولګه او ګڼ آثار یې د افسانو په برخه کې پنځولي دي. ځينې مشهور آثار یې عبارت دي له: زما ډایري، هنداره، د شګو مزل، مات بنگړي، منجیله، نېزه وړی، ژوندي غمونه، خوبونو، منجیله، د خاورو څلی او ... 

له ګڼو ادبي فعالیتونو وروسته آغلې بانو د "۲۰۲۱ز" کال د سپټمبر میاشتې په څوارلسمه نېټه له دې نړۍ سترګې پټې کړې. اروا یې ښاده!

Related Articles

په پرونۍ لوبه کې کوم ریکارډونه جوړل شو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی کریکټ په نړۍ کې تر فوټبال وروسته دویمه مشهوره لوبه ده، چې په اوس وخت کې شاوخوا ۲.۵ بیلیونه مینه وال لري. دې لوبې په وروستیو څو کلونو کې تل د افغانانو پر شونډو مسکا راوستې ده. اوسمهال د کریکټ د شل اوریزو لوبو نړېوال جام ترسره کېږي. ددې لوبو په لړ کې افغان لوبډلې لومړنۍ رسمي لوبه په ښه شکل نندارې ته وړاندې کړه او ډېر ریکارډونه پک...

سُرخاب بند - لوګر

۱۷. د سُرخاب بند - لوګر:دا بند د لوګر په محمدآغه ولسوالۍ کې پر سُرخاب سیند جوړ شوی. د ګوګل مپ انځورونو کې په ۳۴.۱۴۱۲۹۲ ، ۶۹.۲۲۰۲۷۲ د لیدو وړ دی. د دې سیند اوبه د لوګر له ختیځ غرونو سرچینه اخلي او په محمدآغه ولسوالۍ کې، د لوګر اصلي سیند چې کابل ته بهېږي له رسېدو مخکې خلاصېږي. د بند د جوړولو چارې لومړی د امان الله خان د واکمنۍ پر مهال (۱۹۲۰) پیل شوې...

د مرکې ډولونه

د مرکې لپاره باید لاندې اړین ټکي په نظر کې ونيسو، چې مرکه مو سمه او کامله واوسي. ۱: مرکه د څه لپاره؟ یعنې د مرکې موخه څه شی ده، نو ددې لپاره له ځان څخه هغه شپـږ اساسي پوښتنې کوو، کومې چې مونږ مخکې درسونو کې لوستې دي لکه؛ څه شی؟ ولې؟ څنګه؟ کله؟ چېرته؟ او څوک؟  دا پوښنتې ددې لپاره کوو چې د مرکې موخه د ځان لپاره معلومه کړو. ۲: ولې مرکه کوو؟ څه اړتی...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....