د علامه اقبال رحمه الله لنډ ژوند لیک
173
Waliullah Zahid
2023-09-23 18:00:19
محمد اقبال چې په علامه اقبال هم مشهور دی، یو فیلسوف، شاعر او سیاستوال و چې د ۱۸۷۷ کال د نوامبر په نهمه د هند په سیالکوټ، پنجاب، برتانوي هند (اوسنۍ پاکستان) کې زېږېدلی، د اردو ادبیاتو په تاریخ کې یو له مهمو شخصیتونو څخه ګڼل کېږي. او د پاکستان د ملي شاعر په توګه هم شهرت لري.
اقبال خپلې لومړنۍ زده کړې په سیالکوټ کې تر لاسه کړې وروسته لاهور ته ولاړ او هلته یې له دولتي کالج څخه د لیسانس سند بشپړ کړ. هغه بیا په لندن کې د حقوقو په برخه کې زده کړې وکړې او هلته یې له غربي فلسفې او ادبیاتو سره هم اشنا شو. هند ته له راستنېدو وروسته یې په بېلابېلو ادارو کې د حقوقو او تدریس چارې پیل کړې.
اقبال د خپلو ادبي او علمي هلو ځلو ترڅنګ په سياست کې هم فعاله ونډه درلوده. هغه په دې باور و چې په هند کې مسلمانان یو جلا هيواد ته اړتیا لري او د پاکستان په جوړولو کې یې مهم رول لوبولی دی. هغه د آل انډیا مسلم لیګ غړی و او په 1930 کې د دې سازمان د رییس په توګه دنده ترسره کوله.
د اقبال شعر، چې د هغه فلسفه او سیاسي عقاید منعکس کوي، په پراخه کچه لوستل کیږي. هغه د "اسرار خودي" (د نفس راز) تر سرلیک لاندې د هغه د شعرونو مجموعې له امله خورا مشهور دی چې د ځان طبیعت او د انسان او خدای ترمینځ اړیکې سپړي. د اقبال نور د پام وړ اثار شامل دي لکه "بنګ درا" (د مارچینګ بیل غږ) او "ضرب کلیم".
اقبال د ۱۹۳۸ کال د اپرېل په ۲۱ مه په لاهور کې وفات شو او د یو ستر فیلسوف، شاعر او سیاسي شخصیت په توګه یې خپل آثار د ميراث په توګه پريښودل.
