To start downloading books

Please sign in or create an account.

imranghani 3 years ago 1,973
لرغوني ځایونه، چهل زینه

لرغوني ځایونه، چهل زینه

لیکنه: شکېبا نادري، لرغوني ځایونه؛ چهل زینه

کندهار د افغانستان له هغو ولایتونو څخه دی، چې د تاریخ په اوږدو کې د خپل موقعیت په خاطر د بېلابېلو واکمنیو ترمنځ د جنګ میدان ګرځېدلی دی، خو له نېکه مرغه زموږ غیرتي خلکو پردیو ته د دې اجازه نه ده ورکړې چې زموږ د ګران هېواد افغانستان دا با ارزښته برخه زموږ له نور هېواد څخه جلا کړي، تل یې د دې ځای د بیا نیولو هڅه کړې وه او پردیو ته یې پرې نه ښودله، سر بېره پر دې کندهار زموږ د هېواد له هغو ولایتونو څخه دی چې ډېر لرغوني او پخواني ځایونه لري چې یو له دې ځایونو څخه چهل زینه ده چې موږ په دې لیکنې کې ورباندې خبرې کړې دي.

 که تاسو هم غواړئ د دې لرغوني او فرهنګي ځای په اړه معلومات تر لاسه کړئ زموږ لیکنه تر پایه ولولئ!

 

چهل زینه چې د کندهار ولایت له لرغوني، دیني او فرهنګي ځایونو څخه یو ځای دی، دا ځای د ظهیر الدین محمد بابر شا د واکمنۍ پر مهال ۹۲۸ کال د کندهار له دویم ځل فتحې څخه وروسته د جوړېدو کار پیل شو او په ۹۵۳ کال کې یې وروسته له ۲۵ کلونو څخه د ځینو ستونزو له امله له یوې اوږدې مودې وروسته کار پای ته ورسېدو، د دې زینو د دواړو خواوو کټارې د غازي امان الله خان د واکمنۍ پر مهال د ده د مېرمنې ملکه ثریا په واسطه جوړې شوې.

چهل زینه د کندهار ولایت لودیځې خوا د قیتول (سرپوزه) د غره پر سر موقعیت لري،

د دې فرهنګي ځای اصلي نوم رواق جهان نما دی خو اوس یې خلک د چهل زینې په نامه پېژني.

د دې ځای جوړښت په داسې ډول دی، د غر تر سر پورې د څلوېښت زینې جوړې شوې دي چې د زینو پر سر کې د یوه غار په څېر یوه خونه شتون لري، په دې خونه کې د هندي او اسلامي معمارۍ اصیلې بېلګې کارول شوې دي چې دې خونې ته یې ډېره ښکلا وربښلې ده

په دې ځای کې ډېرې کتیبې (هغه ډبرې چې ورباندې لیکنې شوې وي) پیدا شوې دي د فردوس مکاني بابر شا، میرزا کامران، میرزا عسکري او میرزا هندال په نومونو  پیدا شوې دي، وروسته له دې چې بابر مړ شو او زوی یې همایون واکمنۍ ته ورسېد، په دې وخت کې کندهار د صفویانو او ګورګانیانو تر منځ د جنګ په میدان اوښتی و، نو ځکه په دې کتیبو کې د همایون څخه یادونه نه ده شوې هغه لیکنې چې په چهل زینه کې پیدا شوې په نستعلیق لیک او پارسي ژبې باندې لیکل شوې دي چهل زینه له دريو برخو څخه جوړ شوی ځای دی دننه برخه، دا هغه ځای دی چې سر یې پټ دی مستطیلي شکل لري چې درې مېټره اوږدوالی او دوه مېټره بر لري، دویمه برخه چې د چهل زینې څخه بهر د یو کټ په بڼه کېښودل شوی دی، اوږدوالی یې تر پینځو مېټرو او لوړوالی یې تر څلورو مېټرو رسیږي، درېیمه برخه یې هم د یو تخت په بڼه جوړه شوې ده چې دا زینې یې له غره سره وصل کړې دي. 

چهل زینه هم د نورو لرغونو ځایونو په څېر د ویجاړېدو په حال کې دی هیله ده چې ورته پاملرنه وشي!

Related Articles

اهداف څنګه وټاکو؟

مشهور کمیډین چارلي چاپلېن به ویل:«که بې هدفه لهٔ خوبه راپاڅېدې، ښه دا ده چې بیا ویده شې!»دا چې اهداف تر لاسه کول دومره مهم دي، نو ولې یې پهٔ تر لاسه کولو کې پاتې راځو؟د دې لپاره به ساده ځواب دا وي، چې مونږ د اهدافو د تر لاسه کولو لپاره منظم پلان نهٔ لرو.دلته ځینې هغه لارې- چارې زده کوو، چې د اهدافو د ټاکلو او تر لاسه کولو لپاره اړینې دي: ۱- د هغو...

جنګي جرمونه کوم دي؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی په کوم هېواد کې چې جنګ وي، هلته خلک حتما د جنګ له بېلابېلو اصطلاحاتو سره مخ کېږي. په هېواد کې د جګړې له شدت سره نړېوالې ټولنې د جنګي جرمونو د ترسره کېدو خبر ورکړ او ویې ویل، چې دوی به د جګړې د خواوو له لورې د ترسره شوو اعمالو څېړنه کوي. اوس پوښتنه دا ده، چې جنګي جرمونه څه ته ویل کېږي؟ په دې لیکنه کې به مو همدا پوښتنه ځواب شي. ...

د انګلېسي ژبې د چټکې زده کړې تګلاره! 

لیکنه ـ ریاض مقامزی اوسنۍ نړۍ د سرعت نړۍ ده. ټول غواړي، چې ژر ـ ژر خواړه پاخه کړي، کار ته لاړ شي، شتمن شي او همداسې ژر خپلو موخو ته ورسي. دا غوښتنه بېخي طبیعي ده، په داسې نړۍ کې ژوند کوو، چې د یوې تڼۍ په کېکاږلو سره د دنيا له یوه کونجه له بلې برخې سره وصل کېږو، نو د خلکو غوښتنې هم همداسې چټکې شوي دي. آيا د سرعت غوښتنه د ژوند په هره برخه کې کېدای ش...

Recommended Articles

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو

د خپل مخ پوستکی څنګه ښکلی کړو، چې د هرچا د خوښې وړ وګرځي؟پر پوستکي مختلف داغونه د مختلفو عواملو له امله پیدا کېدی شي لکه د لمر د وړانګو له امله، د ځینو درملو د استعمال له امله او یا کېدای شي د عمر په زیاتېدا سره هم ځینې نښې نښانې را څرګندې شي. په همدې اساس د هر عامل له وجې د پوستکي د داغونو درملنه هم په جدا ډول سره کېږي، چې باید توپیر یې وشي، لکه...

له مطالعې سره څنګه ځان عادت کړو؟

لیکنه ـ ریاض مقامزی د هر لوستي ځوان لپاره دوامداره مطالعه ډېره اړينه او مهمه ده. که تاسو دوامداره مطالعه کوئ، ذهن به مو فعال وي او هېڅکله به په وینا کې له بندښت سره مخ نه شئ. ددې ترڅنګ مطالعه ګڼې نورې ګټې هم لري. موږ نه غواړو، چې تاسو ته د مطالعې پر ارزښت وغږېږو. یوازې غواړو، تاسو ته ددې لارښوونه وکړو، چې څنګه دوامداره مطالعه خپل عادت وګرځوو. آیا...