To start downloading books

Please sign in or create an account.

ګلوکوما څه ډول ناروغي ده؟

ګلوکوما څه ډول ناروغي ده؟

ژباړه ـ وړانګه اکبر

ګلوکوما "Glaucoma" د سترګې د هغه ناروغیو له ډلې څخه ده، چې د سترګې د فشار د زیاتوالي له امله رامنځته کېږي. په پایله کې د لیدلو د عصب "optic" د زیانمنېدو او ړوندوالي سبب ګرځي؛ یعنې په سترګه کې د فشار لوړوالی په بصري عصب زور راولي او نوموړی عصب زیانمنوي. په ګلوکوما کې "aqueous humor" چې په اصل کې د *trabeculae ـ *په سترګه کې یو ډول نسجي جوړښت دی، چې د قرنیې د بېخ شاوخوا د ciliary body سره نږدې ځای لريـ په واسطه تخلیه کېږي. دا تخلیه بندېږي او د سترګې په داخل کې فشار لوړېږي. کله چې د سترګې دنننی فشار تر "60mm-hg" پورې لوړ شي؛ نو په "optic disk" کې به د "optic" عصب متراکم شي، یا په بله اصطلاح زور به ورباندې راشي. په اصل کې دا کار ددې لامل ګرځي چې په لیدلو کې پاتې والی رامنځته شي. پایله یې په بشپړ ډول ړوندوالي ته تګ دی.
 په هر حال؛ په لومړیو وختونو کې که چېرې درملنې ته مخه شي، شونې ده چې د جدي لید بایللو او یا د بیا ځلي د ګلوکوما د منځته راتګ څخه مخنیوی وشي؛ خو که ګلوکوما مخکې لاړه شي، درملنه یې ونه شي او "optic" عصب په دوام لرونکي ډول د خطر سره مخ شي نو ړوندوالی رامنځته کېږي. په زاړه عمر کې د "fibrous structures" په واسطه د "trabeculae" د بندوالي څخه ګلوکوما رامنځته کېږي.

 د ګلوګوما ډولونه
 کېدای شي چې ګلوکوما د عمر په هر پړاو کې رامنځته شي. ارثي ګلوکوما په هغه ماشومانو کې لیدل کېږي چې د سترګې د فشار د زیاتوالي سره یو ځای زېږېدلي وي. په شیدو خوړنکو کوچنیانو کې چې کومه ګلوکوما رامنځته کېږي د  infantile glaucoma په نوم یادېږي. که چېرې ګلوکوما د دوه کلنۍ څخه تر دولس کلنۍ یا بلوغت پورې عمر کې رامنځته شي د juvenile glaucoma په نوم یادېږي.
 په ټوله کې ګلوکوما په دوه ډوله ده: primary open-angle glaucoma او primary angle-closure glaucoma .
 primary open-angle glaucoma: لنډیز یېPOAG دی چې د ګلوکوما تر ټولو معمول ډول دی او د ګلوکوما د ټولو پېښو ۸۰ سلنه په بر کې نیسي.د open-angle اصطلاح د تخلیې سیسټم ته اشاره کوي کوم چې د aqueous humor تخلیه په غاړه لري. په حقیقت کې په POAG کې د تخلیې په سیسټم کې کوم چې د AH مایع تخلیه کوي کوم ښکاره او د لیدلو وړ بندوالی نه لیدل کېږي خو د سترګو فشار زیاتېږی او په بصري عصب فشار راځي. ددې ډول ګلوکوما ښکاره لامل معلوم نه دی خو داسې ویل شوي دي چې مایکروسکوپیک بندوالی داسې چې د Limbus څخه لږ لرې بندوالی دی د AH د تخلیې مخه نیسي چې داپه خپل وار سره د سترګې د دننني فشار د زیاتوالي سبب ګرځي.
 primary angle-closure glaucoma: لنډيز یې PACG دی. په دې ډول ګلوکوما کې د AH د تخلیې لپاره په drainage system یا د تخلیې سیسټم کې دلیدلو وړ بندوالی رامنځته شوی وي. په PACG کې Iris د cornea په وړاندې ټېله شوی وي او دah د تخلیې څخه مخنیوی کېږي په پایله کې د څو ساعتونو په اوږدو کې د سترګې فشار لوړېږي.
 د ګلوکوما لاملونه: تر ټولو لوی لامل یې په trabeculae کې د ah د تخلیې خرابوالی دی چې نتیجه یې د سترګې دنننی فشار لوړېدل دي. دویمۍ ګلوکوما د نورو بې نظمیو له امله پراختیا مومي کومې چې په سترګو اغېزې کوي.د دویمۍ ګلوکوما تر ټولو معمول سبب شکره یا diabetes دی. التهاب یا کومه ضربه چې سترګې ته رسېدلي وي هم د دویمۍ ګلوکوما په تر ټولو معمولو لاملونو کې شمېرل کېږي. که چېرې په سترګه کې ځینې درمل زیات شي لکه د corticosteroid زیاتېدل هم د دویمۍ ګلوکوما سبب کې راځي.

 د ګلوکوما نښې
 ـ "POAG" یوه خاموشه ځنډنۍ ناروغي ده یعنې ښکاره نښې له ځانه سره نه لري. هغه نښې چې په دې ډول ګلوکوما کې لیدل کېږي د ناروغۍ په وروستۍ مرحله کې ښکاره کېږي او هغه نښې عبارت دي له:د سترګې د دېوال شاوخوا ته د دروندوالي احساس،سردردي او د لید په دقت او د لیدو په Field کې کموالی رامنځته کېدل دي.
 د PACG لومړنۍ نښې په سترګو او وریځو کې د شدید درد څخه عبارت دی. سردردي، زړه بدوالی، دهر څه خړ لیدل او د څراغ د رڼا چاپېره د رنګه حلقو لیدل هم نورې نښې دي. که چېرې د پورتنیو نښو څخه دوه یې هم ښکاره شي باید ژر تر ژره پاملرنه ورته وشي.
 د ګلوکوما درملنه: درملنه نوموړې ناروغي له منځه نه شي وړلای خو د Optic عصب د زیات زیانمنېدو مخه نیولای شي. درملنه ددې سبب ګرځي چې د سترګې فشار راښکته شي. درملنه یې د سترګو دڅاڅکو یا نوردوایي درملو په ډول جوړ شوي دي چې یا په ترکیبي ډول یا په یوازې ډول ورکول کېږي. که چېرې د سترګې فشار د درملو سره مثبت ځواب ور نه کړ نو جراحي عملیې ته اړتیا پېښېږي.

Related Articles

سفارشنامه یا ریکمندیشن لیتر برای بورسیه های تحصیلی چیست؟ What is an academic Letter of Recommendation / Reference Letter?

سفارشنامه یا ریکمندیشن لیتر برای بورسیه های تحصیلی چیست؟What is an academic Letter of Recommendation / Reference Letter? سفارش نامه یک بخش مهم درخواست (اپلیکیشن) بورسیه ها و برنامه های ماستری و دوکتورا را تشکیل می دهد. سفارشنامه حاوی معلومات از قبیل دستاورد ها، توانایی ها،  شخصیت و اهداف تحصیلی محصل می باشد که  توسط اساتید قبلی و یا کارفرما برای ی...

دڅوژبې د زده کړې ګټې

لیکوال: اسمعیل معصوم دنورو ژبو دزده کړې ګټې   په نني دور کې د نورو مسلکونو دزده کړې ترڅنګ د یوې دویمې یادیوې بلې ژبې زده کول دپخوا په نسبت ډیر شوي دي. داچې ولې خلک یوه دویمه یا  دخپلې ژبې ترڅنګ یوه بله ژبه زده کوي غواړم په دغه لیکنه کې يې په اړه مستند ځوابونه در سره شریک کړم. باید یادونه وکړم چې دیوې دویمې یا د بلې ژبې  دزده کولو لپاره کالونه ک...

اېفل برج

اېفل د نړۍ تر ټولو مشهور او پېژندل شوی اوسپنيز برج دی چې لوړوالی ېې 324 مترو ته رسېږي . هغه د پاريس په زړه کې پروت او د دې ښار د پېژندګلوۍ ستر سمبول ګڼل کېږي .‌ اېفل برج د نړۍ د ګرځندوېانو ( توريستانو )ېو ډېر د خوښې ځای دی او هر کال په ميلونونو خلک د هغه ليدلو لپاره فرانسې ته ورځي . دغه برج په 1887 کال کې د ېو فرانسوي انجنیر ګوستېو اېفل ( Gustave...

Recommended Articles

عثمان کاکړ څنګه ووژل شو؟

پښتونخوا ملي عوامي ګوند ادعا کوي چې د دغه ګوند صوبايي مشر عثمان خان کاکړ وژل شوی دی او دوی سره دې لړ کې کافي ثبوتونه شته. یو شمېر نورو ځايي سیاسي ګوندونو هم د یاد ګوند ملاتړ کړی او د بلوچستان صوبايي حکومت وايي، د پېښې په هکله به څېړنه کوي. د یادونې ده چې د روانې جون میاشتې پر ۱۷ نېټه ویل شوي و، چې د عثمان خان کاکړ سر سخت ټپي شوی دی. له پېښې وروست...

څنګه کولای شو ښه شخصيت ولرو؟

 په دې لیکنه کې به تاسو هغه لارښوونې ولولئ، چې تاسو ځانګړي کوي او خلک به مو شخصيت ته درناوی لري.   خپل ظاهر ته ارزښت ورکړئ د هرې اړیکې په شروع کې ظاهري شکل خورا اړین فکټور ګڼل کېږي. په هاروارډ پوهنتون کې ترسره شوې څېړنه ښيي، چې انسانان ظاهر ته په کتو په لومړۍ ليدنه کې د مقابل لوري په اړه له ۳ نه تر ۷ ثانيو پورې  قضاوت کوي.  ددې لپاره چې ځانګړي و ا...

د حافظې د پیاوړتیا څو لارې

هغه حقیقت چې د عمر په زیاتېدو سره حافظه له منځه ځي، دلیل نه شي کېدای چې ونه شو کولی د له منځه تللو طریقه یې ډېره سسته کړو. څېړنو ښودلې ده چې موږ کولی شو د امکان تر حده حافظه وساتو، اجازه راکړئ دغه عملي لارې وسپړو.  د حافظې د قوي کېدلو څو لارې  ژور فکر وکړئ چې فعاله حافظه مو بهتره شي: فعاله حافظه تقریباً ستاسو د مغز د یادښت کتابچه ده، چېرته چې نوي...