د بدن د دفاعي سیسټم پياوړتيا
ژباړه ـ رياض مقامزی
موږ هره ورځ داسې خواړه خورو، هوا تنقس کوو او کار کوو، چې زموږ بدن ته د ناروغۍ خطر پېښولای شي؛ خو بيا هم نه ناروغېږو. شايد تاسو ته پوښتنه پيدا شوې وي، چې د ميکروبونو له کبله خو انسان ناروغېږي، نو هغوی چې تل له ککړ چاپيريال سره په تماس کې وي، ولې نه مريض کېږي؟
ځواب يې ساده دی. موږ يې نه حس کوو؛ خو زموږ د بدن دفاعي سيسټم شپه او ورځ له ناروغيو سره په جګړه بوخت وي او په دې هڅه کې وي، چې د ناروغيو مخه ونيسي.
تاسو به هم ليدلې وي، چې ځينې خلک ژر او ځينې بيا په اسانۍ نه ناروغ کېږي. ددې راز دا دی، چې د بدن د پياوړي ايمني (دفاعي/معافيتي) سيسټم لرونکي کسان ژر نه ناروغېږي؛ خو برعکس د کمزوري دفاعي سيسټم لرونکي کسان ژر ناروغېږي. موږ په دې ليکنه کې پر همدې خبرې کړي، چې څنګه کولای شو، د خپل بدن دفاعي ځواک پياوړی کړو.
د بدن معافيتي سيسټم
لکه څنګه چې مو وړاندې وويل، دا سيسټم د بدن داسې ځواک دی، چې د ناروغيو په مقابل کې زموږ او ستاسو د بدن ساتنه کوي او روغ مو ساتي. کله چې وايرسونه، ميکروبونه، بکترياوې او يا نور مضر موجودات بدن ته داخل شي، ايمني سیسټم يې پر وړاندې جګړه پيلوي او کله چې دا جګړه وروستۍ شېبې ته ورسوي پر موږ درد، تبه، خوله او د ناورغۍ نور علايم ښکاره شي او ناروغي مو وځوروي.
په هر حال؛ که غواړئ ژر په ناروغۍ اخته نه شئ او د بدن د دفاع پياوړی سيسټم ولرئ نو دا لارښوونې حتما عملي کړئ.
لومړی⌡ پوره خوب وکړئ!
اکثريت خلک د بېلابېلو عواملو له کبله خپل خوب نه شي پوره کولای او ورو ـ ورو يې د بدن دفاعي ځواک کمزوری کېږي. نو تاسو بايد هڅه وکړئ چې خپل خوب پوره کړئ. خو پوښتنه دا ده، چې څو ساعته خوب زموږ لپاره مناسب دی؟
ستاسو عمر ته په کتو د خوب وخت مو فرق کوي. ماشومان بايد په څلرويشت ساعتونو کې نږدې ۹ يا ۱۰ ساعته خوب وکړي. د ځوانانو د خوب اندازه له ۷ تر اته ساعتونو ده او مشران بايد پنځه يا شپږ ساعته خوب وکړي.
دويم⌡غذايي رژيم مو سم کړئ!
اکثریت کورنۍ خوښوي، چې غوښې، پلونه او کړايان وخوري. دوی فکر کوي، چې په دې سره به يې بدن پیاوړی شي؛ خو خبره برعکس ده. که غواړئ د بدن دفاعي ځواک مو پياوړی شي، نو د غوښو پر ځای سبزي او مېوې د خپل غذايي رژيم برخه کړئ. په دې توګه به د ناروغيو پر وړاندې مقاوم شئ او ژر به په ناروغيو نه اخته کېږئ.
درېيم⌡ پاکۍ ته پاملرنه وکړئ!
دا سمه ده، چې زموږ بدن د ميکروبونو او نورو خطر پېښوونکو پديدو سره د جګړې ځواک لري؛ خو دا پدې معنا نده چې موږ دې نور د پاکۍ په فکر کې نه شو. که تاسو د پاکوالي په اړه بې غوره شئ، نو د ميکروبونو سره د پرله پسې جګړې له امله د بدن دفاعي ځواک کمزوری کېږي او خپل قوت له لاسه ورکوي او پدې توګه تاسو به ډېر ژر په ناروغيو اخته کېږئ.
څلورم⌡ورزش وکړئ!
د ورزش له ګڼو نورو ګټو خو به هسې هم خبر يئ؛ نو پر دې هم پوه شئ، چې ورزش کول ستاسو د بدن ايمني سيسټم پياوړی کوي او د ناروغيو په مقابل کې ستاسو د مقابلې وړتيا لوړوي. که غواړئ ژر ناروغ نه شئ؛ نو همېشته ورزش کوئ. ډېرو امکاناتو ته اړتيا نشته، يوازې د ورځې نيم/ يو ساعت منډې وهل هم ستاسو د بدن لپاره کافي دي.
له دې ټولو سره ـ سره دا لارښوونې هم تعقيبوئ!
- وزن مو ډېرېدو ته مه پرېږدئ
- له ذهني فشار څخه ځان وژغورئ
- سيګرټ، نسوار، الکول او چرس مه څښئ!